گزارش “عصرآزادی” از حواشی طرح جدید مجلس شورای اسلامی در صیانت از فضای مجازی؛ فیلترینگ، اشتباه بزرگ!

?عصر آزادی آنلاین/ شهرام صادق زاده

این هفته قرار بود طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی و ساماندهی پیام‌ رسان‌های اجتماعی در دستور مجلس شورای اسلامی قرار گیرد و حتی دیروز (دوشنبه) در آستانه بررسی قرار داشت اما به دلیل اتمام تایم جلسه به روزهای آتی موکول گردید.

بررسی تقاضای تعدادی از نمایندگان مجلس درباره رسیدگی به طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای‌ مجازی و ساماندهی پیام‌رسان‌های‌ اجتماعی طبق اصل ۸۵ قانون اساسی در دستور کار این هفته نمایندگان پارلمانی قرار دارد که معلوم نیست به چه شکل تصمیم گیری خواهد گردید.

سخنگوی هیئت رئیسه مجلس از در این باره گفت: این طرح همچنان در دستور کار مجلس قرار دارد.

روح الله متفکر آزاد افزود: طرح از دستور کار مجلس خارج نشده بلکه نوبت به بررسی آن نرسید!

بسیاری از فعالان رسانه‌ای و حوزه فضای مجازی معتقدند این قانون جدید، دسترسی کاربران ایرانی به اینترنت را به شدت محدود خواهد کرد در حالی که برخی از نمایندگان مجلس، از وارونگی و شیطنت رسانه ای در انتشار خبر آن سخن به میان می آورند.

گذشته از همه اینها، نگرانی آن دسته از شهروندانی که فعالیت کاری خود را از طریق اپلیکیشن هایی همچون اینستاگرام و غیره انجام می دهند موجی از یاس و ناامیدی را در شرایط کنونی کشور به وجود آورده است که باید مورد توجه منتخبان مردم قرار گیرد!

▪️جدی تر شدن بررسی ساماندهی پیام رسان های خارجی در مجلس!

طرح صیانت از کاربران در فضای مجازی از ابتدای مجلس یازدهم از سوی عده‌ای از نمایندگان دنبال می‌شود و طرح دوباره آن در روزهای اخیر با حواشی زیادی همراه شده است.

در واقع، این طرح در جلسه علنی روز ۲۶ مرداد ۱۳۹۹ مجلس شورای اسلامی اعلام وصول شد و از همان زمان واکنش‌های متعدد و گسترده‌ای را در پی داشت به طوری که به امضای ۱۷۰ نماینده مجلس رسید و یک هیات، مسئول نظارت بر فضای مجازی گشته و مقرر شده تمام پیام‌ رسان‌ های داخلی و خارجی فعالیت خود را هماهنگ با قوانین ایران کرده و عملکرد آنها به تایید این هیات برسد!

این در حالی است که در روزهای گذشته خبری منتشر شد که حکایت از جدی تر شدن بررسی طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی و ساماندهی پیام رسان های خارجی در مجلس دارد؛ طرحی که مخالفان مجلس از همان ابتدا عنوان مسدودسازی پیام رسان های خارجی را برای آن برگزیدند.

این موضوع بعد از مصاحبه یکی از طراحان آن درباره آخرین وضعیت طرح صیانت از کاربران در فضای مجازی در مجلس مطرح شده بود، اما بلافاصله احمد امیرآبادی فراهانی نماینده مردم قم در مجلس در توییتی اعلام کرد که طرح فضای مجازی که برخی به غلط آن را به مجلس انقلابی نسبت داده اند صرفاً طرح شخصی چند نماینده بوده و دیدگاه کل مجلس نیست و از منتقدان خواست تا از طرح یک نماینده سوء استفاده نکنند.

این توضیحات هم مانع از آن نشد که جزئیاتی از یک طرح اولیه در رسانه ها دست به دست شود و دستمایه گزارش ها، تحلیل ها و دیگر انواع محتوای انتقادی با تمرکز بر اینکه مجلس به دنبال مسدود سازی پیام رسان های خارجی است قرار گیرد.

به این ترتیب هر فردی که برنامه‌ای بسازد که بر اساس آن امکان دسترسی به پایگاه‌های اینترنتی و پیام رسان‌های غیرقانونی مسدود شده را فراهم کند به حبس یا جزای نقدی محکوم می‌شود!

▪️لزوم حُسن نیت درباره فیلترینگ هوشمند درباره محتواهای مضرّ!

ایران یکی از بالاترین سطوح فیلترینگ در تمام دنیا را دارد که شبکه‌های اجتماعی پرمخاطبی همچون توییتر و فیسبوک در آن فیلتر هستند، همانطور که پیام‌رسان جذابی مانند کلاب‌هاوس پس از مدتی از آغاز به کار و پس از این که مورد توجه کاربران ایرانی قرار گرفت از طرف بعضی از اپراتور‌ها فیلتر گردید.

اگرچه بسیاری از مقامات کشور در توییتر حساب رسمی دارند و بار‌ها صحبت از رفع فیلتر این شبکه اجتماعی مطرح شده، اما توییتر به عنوان یکی از تاثیرگذارترین رسانه‌های عمومی در کشورمان همچنان در سیطره فیلتر است.

حالا و با طرح جدیدی که در مجلس در دست بررسی است احتمال می‌رود محدودیت‌های اینترنت را از این هم که هست بیشتر کنند! نمایندگان اصولگرای مجلس یازدهم عملکرد دولت در مدیریت شبکه‌های اجتماعی را پراشتباه خوانده‌ و بار‌ها تاکید کرده‌اند که فعالیت‌های کاربران در شبکه‌های مجازی بی در و پیکر است و خواستار راه اندازی و تقویت شبکه ملی اطلاعات هستند.

یک عضو هیأت علمی دانشگاه های کشور با انتقاد از طرح مجلس برای محدودسازی اینترنت گفت: فیلترینگ یک سیاست شکست خورده است، بنابر این باید از سیاست های اقتدارگرایانه دست بداریم.

علی اکبر گرجی ادامه داد: ممکن است زور دولت، مجلس یا قدرت دیگر بچربد و این را مصوب کند ولی جامعه آن را پس می زند و اجرا نمی کند! زیرا تلگرام را فیلتر کردند، مگر جواب داد؟! تلگرام توسط دستگاه قضایی و به حکم یک قاضی فیلتر شد، ولی بعدها دیدیم که خود مقامات قضایی از این تکنولوژی جدید استفاده کردند.

وی افزود: دغدغه های نمایندگان مجلس را می فهمیم و خودمان با بسیاری از محتواهایی که در فضای مجازی پخش می شود مخالف هستیم زیرا مضرّ هستند اما شما اگر حُسن نیت دارید فیلترینگ هوشمندی را تجویز کنید تا به جای حقوق اولیه آزادی بیان، اعمال غیراخلاقی، خشونت بار، تروریستی و امثال اینها فیلتر شوند!

▪️فعالیت پیام‌ رسان های اثرگذار با تأییدیه هیئت ساماندهی و نظارت!

مطابق با شرایط و ضوابط در نظر گرفته شده در این طرح، عرضه و ارائه خدمات پیام‌رسان های اجتماعی داخلی و خارجی مستلزم ثبت در پنجره واحد و رعایت قوانین کشور است و فعالیت پیام‌رسان های خارجی و داخلی اثرگذار باید به تأیید هیئت ساماندهی و نظارت برسد، در غیر این صورت فعالیت آنها در کشور غیرقانونی است.

در این صورت وزارت ارتباطات نیز موظف است نسبت به مسدود سازی دسترسی به آنها اقدام کند؛ در همین حال تعیین مصادیق پیام‌رسان های اثرگذار نیز با هیئت ساماندهی و نظارت است.

تمامی پیام‌رسان های داخلی و خارجی فعال موظف هستند حداکثر تا ۲ ماه پس از تصویب این قانون، شرایط خود را با آن تطبیق دهند.

تأیید فعالیت پیام‌ رسان های خارجی اثرگذار در کشور مستلزم تعیین شرکت ایرانی به عنوان نماینده قانونی پذیرش تعهدات لازم، مطابق با شرایطی است که هیئت ساماندهی و نظارت اعلام خواهد کرد.

در این طرح گفته شده که پیام‌ رسان های اجتماعی اختصاصی که توسط نهادها و مؤسسات دولتی و عمومی برای بهره‌برداری درون تشکیلاتی ایجاد و مدیریت می‌شود در صورت رعایت محدودیت سازمانی و تنظیم و ارائه ضوابط درج، ثبت و نگهداری داده‌ها از این قانون مستثنی خواهند بود.

تمامی پیام‌رسان های اجتماعی داخلی و نمایندگی پیام‌رسان های خارجی اثرگذار ملزم به رعایت مصوبات کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه و موارد ابلاغیه دبیرخانه کارگروه در راستای پالایش مصادیق مجرمانه هستند.

بهره برداری از سامانه‌های نرم افزاری خارجی برای ایجاد و توسعه توانمندی‌ها و خدمات پیام‌رسان داخلی در صورتی امکان پذیر است که به تشخیص هیئت ساماندهی و نظارت، با اعمال حاکمیت جمهوری اسلامی و امنیت ملی منافات نداشته باشد.

▪️قرار است افزایش هزینه اینترنت از پلتفرم ها گرفته شود نه مردم!

رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس با بیان اینکه منافع برخی ها به خطر افتاده و برای همین مردم را به دروغ می‌ترسانند گفت: به مردم گفته شده که قرار است تمام پیام‌رسان‌ها فیلتر شود و آن‌ها را به دروغ از این موضوع ترسانده‌اند.

مرتضی آقاتهرانی ادامه داد: من از رسانه‌ها و مردم خواستارم مواردی که در رابطه با این طرح در سامانه مجلس شورای اسلامی بارگذاری شده را مشاهده کنند و به عنوان یک مسلمان و انسان عاقل تشخیص دهند که آیا ما داریم مردم را فیلتر می‌کنیم یا اینکه می‌گوییم فعالیت دشمنان باید مدیریت شود؟

وی افزود: اینترنت گران می‌شود و پنج برابر از مردم پول دریافت می‌شود، در حالی که این موضوع قابل مدیریت است و باید پول از پلتفرم‌ها گرفته شود، نه مردم! لذا کارهای خوبی انجام داده‌ایم، اما منافع برخی در تصویب و اجرایی شدن این طرح قرار ندارد و به همین دلیل مردم، به‌ خصوص جوانان را تحریک می‌کنند.

آقاتهرانی اضافه کرد: در این راستا از جوانان می‌خواهم که ماده‌های این طرح را بخوانند و بیشتر در رابطه با آن بدانند، پس از آن اگر تشخیص دادند که این طرح به ضرر آن‌ها و کشور است با آن مخالفت کنند، اما اگر این طرح را درست ارزیابی کردند دیگر در مقابل ما ایستادگی و مخالفت نکنند!

دیگر عضو کمیسیون فرهنگی مجلس نیز گفت: به دنبال محدود کردن پلتفرم های مجازی نیستیم زیرا احتمال دارد با این طرح بعضی از فضاهای مجازی از جمله تلگرام و توئیتر قانوناً آزاد شوند.

جواد نبک بین در رابطه با طرح صیانت از فضای مجازی افزود: آنچه که در فضای مجازی پخش شده برداشت های برشی از یک طرح ناقص است که در مجالس گذشته بوده و ارتباطی هم به مجلس یازدهم ندارد زیرا هنوز طرح جامع و کامل آن بارگذاری نشده که آقایان در مورد آن بحث می کنند.

▪️اعتراص کسب و کارهای دیجیتال داخلی خواهان در توقف طرح صیانت!

در روزهای اخیر ۴۸ کسب و کار دیجیتال، در بیانیه‌ای با ابراز مخالفت با طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای‌ مجازی، خواهان تجدیدنظر در رابطه با مطرح شدن این طرح در مجلس و توقف آن شدند.

در متن این بیانیه آمده است: ما کسب‌ و کارهای آنلاین ایرانی اعلام می کنیم این طرح قطعاً به نفع کسب‌ و کارهای اینترنتی داخلی هم نیست و تدوین‌ کنندگان آن بدانند صدمات و خسارات این طرح به کسب‌ و کارهای بومی، به مراتب بیشتر از کمک به آنهاست!

ما صریحا اعلام می‌کنیم محدود سازی سرویس‌ دهندگان خارجی و مسدود کردن آن‌ها به هیچ وجه به کسب‌ و کارهای داخلی کمک نمی‌کند زیرا رشد در فضای رقابت ایجاد می‌شود و کیفیت خدمات با تنوع انتخاب‌های کاربران بالا می‌رود. ما با تکیه بر نیروی توانمند انسانی و شناخت بهتر از سلیقه هموطنان، بخت رقابت و جذب اعتماد کاربران را داریم و بدون نیاز به مداخلات سلبی هم می‌توانیم به رشد خود ادامه دهیم. مهم‌ ترین حمایتی که دولت و نهادهای سیاست‌گذار می‌توانند از کسب‌ و کارهای ایران داشته‌ باشند کاهش دخالت‌ها و رفع ده‌ها مجوز و محدودیت غیرضروری است که هر روز بر ما تحمیل می‌شود.

مهم‌ترین سرمایه ما اعتماد کاربران و امید همکارانمان است لذا اینگونه اقدامات سلبی هم به اعتماد کاربران لطمه می‌زند و هم امید نیروی انسانی فعال در این صنعت را کاهش می‌دهد.

ما مصرانه می‌خواهیم از تجربه‌های شکست‌ خورده پیشین درس گرفته‌ شده و از اقداماتی که با منطق دنیای دیجیتال سازگار نیست اجتناب شود، ما نیز در کنار مردم که اعتراض خود را با صدها هزار امضا در کارزار اینترنتی نشان دادند، خواهان تجدید نظر در رابطه با مطرح شدن این طرح در مجلس و توقف آن هستیم!