یک کارشناس مدیریت بازرگانی: مسابقه ناجوانمردانه ای بین تورم و نان در جریان است که به طور حتم به سود جامعه نخواهد بود!
“عصرآزادی” از افزایش خودسرانه قیمت نان در آذربایجان شرقی و نگرانی مردم گزارش می دهد؛ حذف تدریجی نان از سفره ها؟!
?عصرآزادی/ شهرام صادق زاده
طی هفته های اخیر گرانی قیمت نان آن هم بدون اعلام رسمی از مراجع ذی‌صلاح باعث ایجاد نارضایتی‌های زیادی در بین مردم شده است.
این نارضایتی تنها از طرف مردم نبوده و نانوایان نیز مدت هاست که به قیمت آرد، خمیر مایه و سایر ملزومات پُخت نان معترض هستند و می گویند سود چندانی از پخت نان عایدشان نمی‌شود و با وجود تورم شدید، دو سال است که نرخ نان ثابت مانده است!
ماه پیش قیمت نان در پایتخت افزایش یافت و تصمیم نهایی در رابطه با میزان افزایش قیمت در سایر شهرها نیز گرفته شد اما خبرهایی از تصمیم برای افزایش ۱۰ درصدی به بیرون درز پیدا کرد و نانوایان تبریز و سایر شهرهای آذربایجان شرقی منتظر ابلاغ رسمی نمانده و نان با نرخ جدید را تا ۵۰ درصد افزایش به دست مشتری می دهند.
کار به جایی رسیده که برخی از نانوایان با این استدلال که با افزایش ۱۰ درصدی باید دنبال پول خرد باشیم قیمت را ۵۰۰ و در برخی موارد ۱۰۰۰ تومان افزایش داده اند!
با وجود این کش و قوس‌ها مشخص است که نانوایان بر سر حرف خود ایستاده‌اند و با توجه به افزایش هزینه‌هایشان، درخواست افزایش قیمت نان را دارند.
▪️اگر قیمت نان افزایش یابد قیمت دیگر کالاها نیز گران می‌شود
نان از مهمترین و پر مصرف ترین اجزای سفره هر خانوار ایرانی محسوب می گردد، فقیر و غنی هم نمی‌شناسد، کالایی اساسی در سبد معیشت مردم که این روزها نه تنها زمزمه‌هایی از افزایش قیمت آن به گوش می‌رسد که از همین الان و به شکلی کاملاً بدون سر و صدا، در بسیاری از استان ها این افزایش نرخ اجرایی شده است.
این در حالی است که به گفته اکثر کارشناسان، افزایش قیمت نان باعث خواهد شد تا قطعاً اثر خود را بر دیگر کالاهای ضروری و اساسی خانواده ها بگذارد چرا که نان یک کالای اساسی است و از سویی کالاهای اساسی خانواده ها به یکدیگر وابسته هستند، یعنی اگر قیمت یک کالا افزایش یابد قیمت دیگر کالاها نیز به همان میزان یا شاید هم بیشتر از آن گران می‌شود.
اما این بار هم مسلماً افزایش قیمت ها برعکس خانواده های مرفه که کمترین تاثیر را در زندگی شان دارد در خانواده های کم برخوردار و دهک های پایین جامعه، همواره بیشترین آسیب و تأثیر را می بینند و افزایش نان آغازگر موج جدید تورمی قلمداد می گردد.
با این حال گزارش های رسیده از شهرهای مختلف آذربایجان شرقی حکایت از افزایش نرخ نان و البته کیفیت پایین این کالای مهم به ویژه در شهرهای کوچک استان دارد که نگرانی و استرس مردم را موجب گردیده است.
در این گیر و دار گرانی نان و بلبشوی ناشی از آن، باز هم تاکید می شود که مردم در صورت مشاهده هرگونه گران فروشی، موارد مربوطه را به سازمان تعزیرات حکومتی با شماره ۱۲۴ و ۱۳۵ اعلام کنند اما معلوم نیست سازمان صمت به عنوان یکی از متولیان اصلی در بحث اصناف است و یک دستگاه اجرایی چه وظیفه نظارت بر عملکرد اصناف را دارد!
▪️مردم چه گناهی کرده اند که باید تاوان افزایش هزینه ها را بدهند؟!
متاسفانه برخی نانوایان، نان بی کیفیت پخت کرده و تحویل مشتری می دهند به عنوان مثال نان بربری از دو هزار تومان به سه هزار تومان افزایش یافته و قیمت نان بسته بندی شده برخی برندها از ۲۰ هزار تومان تا ۳۰ هزار تومان در نوسان است.
در این بلبشو قیمت ها، خبری از موضع گیری اتحادیه نانوایان و نیز پاسخگویی فرمانداری تبریز در قبال افزایش خودسرانه قیمت نان نیست در حالی که نانوایان برای افزایش قیمت نان استدلال های خود را دارند.
آنها معتقدند هزینه های تولید نان از قبیل اجاره مغازه، دستمزد کارگر، هزینه های آب و برق و گاز و هزینه حمل و نقل افزایش یافته و دخل و خرج شان با هم نمی خواند و با این وضعیت پخت نان به صرفه نیست و از طرف دیگر وقتی قیمت سایر اجناس گران شده لذا نان هم باید گران شود تا بتوانیم سرپا بمانیم.
در چنین شرایطی نانوایان راهی جز افزایش قیمت ندارند در غیر این صورت امکان فعالیت وجود ندارد و باید شغلمان را عوض کنیم، این استدلال نانوایان صحیح است اما مردم چه گناهی کرده اند که باید تاوان افزایش هزینه ها را بدهند و نان بی کیفیت و گران تر از روزهای قبل به خانه شان ببرند؟!
با تداوم وضعیت فعلی گرانی، بودجه خانوارها آب می رود و دیگر پدر خانه پولی نخواهد داشت تا نان گران بخرد و سر سفره اهل و عیال خود بیاورد، بدین ترتیب برای جلوگیری از حذف تدریجی نان از سبد مصرفی خانوار و نیز تداوم فعالیت نانواها، راهکار منطقی حمایت یارانه ای بیشتر دولت از هر دو طرف ماجراست!
اتاق اصناف از یک طرف از نانوایی ها دفاع می کند و از طرف دیگر اعلام کرده که هیچ یک از واحدهای نانوایی، مجاز به افزایش نرخ نیستند که البته در این آشفته بازار گرانی ها، تنها در حد یک دستور است!
آنها تاکید می کنند واحدهای بازرسی و نظارت اصناف و سازمان تعزیرات، به صورت جدی با خاطیان برخورد خواهد کرد اما به نظر می رسد برخی نانوایی ها چندان این حرف ها و تهدیدها را جدی نگرفته اند!
▪️افزایش خودسرانه نان باعث شده تا مردم از نظارت ضعیف گله کنند!
این روزها اکثریت اجناس قیمت ثابتی ندارند، یعنی اینکه مردم شب می خوابند فردایش با قیمت های جدیدی روبرو می شوند.
آنها از این وضعیت بی ثباتی در قیمت ها گله مند بوده و هاج و واج نظاره گر بازار پرتلاطم و بی ثبات هستند، بازاری که به نظر می رسد خبری از نظارت های میدانی مستمر بازرسان و مدیریت اصولی مسئولان امر در آن نیست!
حدود ۶ هزار و ۲۰۰ نانوایی پروانه دار و ۶۰۰ نانوایی فاقد پروانه در مناطق مختلف آذربایجان شرقی فعالیت می کنند که لازم است هر چه سریع تر نسبت به صدور پروانه واحدهای دارای شرایط قابل قبول اقدام شود.
آنچه که از تحلیل انتقادات عموم مردم می‌توان نتیجه گرفت نارضایتی عمومی از افزایش ۱۰ درصدی قیمت نان نیست بلکه افزایش خودسرانه تا هزار تومان باعث می شود تا مردم هر چه بیشتر از نظارت ضعیف گله کنند.
این در حالی است که پاسخگویی و اطلاع رسانی به موقع نیز می توانست از به وجود آمدن چنین فضای ملتهبی پیشگیری کند که متاسفانه از سوی ارگان های متولی انجام نشد!
تعداد ۶ هزار و ۱۶۵ واحد نانوایی مشمول آرد یارانه‌ای نوع یک و دو در آذربایجان شرقی فعال بوده و با احتساب این آمار به ازای هر ۶۵۰ نفر جمعیت استان یک واحد نانوایی مجاز در حال خدمت رسانی به مردم است.
مسئولان می گویند ماهانه حدود ۳۵ هزار تن آرد بین واحدهای نانوایی مجاز از طریق سامانه های آرد و غله آذربایجان شرقی توزیع می شود و کمبودی نیز در میزان تهیه و توزیع آرد مورد نیاز این واحدها وجود ندارد اما ظاهراً در عمل اینگونه نیست و آمارها تنها بر روی کاغذ برآورد می گردد!
▪️امر قیمت گذاری یک تصمیم کشوری بوده و در اختیار استانداران است
رئیس اتحادیه نانوایان آذربایجان شرقی گفت: افزایش قیمت باید به صورت رسمی به نانوایان سطح شهر ابلاغ شود تا آنها طبق همان میزان قیمت را تغییر دهند.
محمد عباسوند افزود: افزایش بی حساب و کتاب قیمت ها تخلف محسوب شده و بازرسین ما در صورت مشاهده برخورد خواهند کرد.
ابوالحسن زاده مدیرکل غله و خدمات بازرگانی آذربایجان شرقی نیز با اشاره به تعدد نانوایی های غیرمجاز در سطح استان تاکید کرد: در صدد شناسایی و سازماندهی واحدهای فاقد مجوز هستیم و اتحادیه آرد و نان را مکلف به این کار کرده ایم تا بر این اساس برای آن ها پروانه صادر شده و سهمیه آرد تعلق بگیرد تا گران فروشی نکنند!
در این بین انتقادات فراوانی از سوی رسانه‌ها به فرماندار تبریز مطرح بود و وی را به بی توجهی در امور شهر متهم کردند اما بهروز مهدوی با تاکید بر این که فرمانداری تنها وظیفه نظارت را دارد گفت: چند سال پیش مجلس در مصوبه ای وظیفه تامین آرد را در اختیار اداره کل غله و خدمات بازرگانی، وظیفه بازرسی و نظارت بر توزیع و تامین و قیمت گذاری را در اختیار سازمان صمت و وظیفه صدور پروانه برای نانوایان را نیز در اختیار اتحادیه مربوطه قرار داده است.
وی با بیان این که تعیین قیمت نان به هیچوجه از اختیارات فرمانداری نیست ادامه داد: امر قیمت گذاری یک تصمیم کشوری بوده و در اختیار استانداران قرار گرفته است که با تفویض ریاست شورای آرد و نان، در اختیار معاون اقتصادی استاندار می باشد.
مهدوی افزود: ما می توانیم در صورت وصول شکایت از طرف مردم و یا مشاهده تخلف برای دستگاه های ذیربط در این رابطه تذکر داده و یا پیگرد قانونی و قضائی انجام دهیم اما قانوناً وظیفه ای در رابطه با قیمت گذاری نان نداریم!
▪️روند فعلی به گسترش فقر و ناامنی غذایی در جامعه دامن می زند!
یک کارشناس مدیریت بازرگانی با اشاره به معمای افزایش قیمت نان گفت: باید در نظر داشت که هر نوع تغییر قیمت نان، اثرات اقتصادی و اجتماعی گسترده ای به دنبال دارد، در شرایطی که دسترسی مردم به بسیاری از اقلام خوراکی روز به روز محدودتر می شود و شاهد افزایش سرسام آور اقلام مورد نیاز مردم هستیم نان را می توان آخرین پناهگاه طبقات محروم جامعه دانست.
محمدرضا صفاییان ادامه داد: اگر همین پناهگاه هم دستخوش تورم افسارگسیخته شود آن وقت باید افزایش نرخ فقر و نارضایتی مردم را انتظار داشت و نکته مهم این که نمی توان انتظار داشت قیمت نان با وجود افزایش سهمگین نرخ کالاها و خوراکی های دیگر، ثابت بماند که در آن صورت، نانوایان هم متضرر خواهند شد.
وی افزود: وقتی ما با تورم ۴۰ درصدی مواجه هستیم نمی توان قیمت نان را به شکل اجباری و تحمیلی، پایین نگه داشت لذا راه حل منطقی قضیه، این است که قیمت تمام شده تولید نان را برای نانوایی ها کاهش دهیم مثلاً کاهش هزینه حمل‌ونقل، افزایش یارانه نان، کاهش حق بیمه کارگری، کاهش مالیات و تعیین نرخ پایین تر برای قیمت گاز، برق و آب می تواند به نانوایی ها کمک کند تا هزینه هایشان دچار افزایش چشمگیر نشود که اگر این حمایت ها صورت بگیرد آن وقت افزایش ۱۰ درصدی قیمت نان در هر سال می تواند هم مورد قبول مردم و هم مورد رضایت نانوایان باشد.
صفاییان اضافه کرد: اینکه به یکباره قیمت نان را ۵۰ تا ۱۰۰ درصد افزایش دهند و همه بار این افزایش هزینه را به دوش مردم بیندازند روندی است که به گسترش فقر و ناامنی غذایی در جامعه دامن می زند، اگرچه باید نظارت جدی تری اعمال شود تا نرخ نان به شکل خودسرانه افزایش نیابد، اما کنترل این موضوع صرفاً از طریق اقدامات قضایی ممکن نیست.
این کارشناس با اشاره به اینکه اگر هزینه های تولید در نانوایی ها را کاهش دهند آنگاه می توان سالانه افزایش قیمت منطقی برای نان متصور بود که مردم و نانوایان هم راضی باشند تاکید کرد: در غیر این صورت، هر سال باید انتظار داشت که هر بار با افزایش چند برابری تورم، ماجرای افزایش چشمگیر قیمت نان نیز تکرار شده و مسابقه ناجوانمردانه ای بین تورم و نان تداوم یابد که به طور حتم به سود جامعه نخواهد بود!
