“عصرآزادی” از وضعیت اسفناک شرکت ریخته گری ماشین سازی تبریز در باتلاق بی تدبیری ها گزارش می دهد؛

?عصرآزادی آنلاین/ شهرام صادق زاده

صنعت ریخته گری تبریز که روزگاری، سخت ترین فولادها را به مذابی نرم و سرد مغلوب می ساخت اینک از سردی توجه مدعیان صنعت، کمرش خمیده و فرسوده گشته و چه بسا، آب پاکی را هم بر کوره های گرمابخش خود ریخته و ریخته گری آن مغلوب گردد!
شرکت ریخته گری گروه صنعتی ماشین سازی تبریز به عنوان یکی از واحدهای قدیمی شهر اولین ها که تا ۳ دهه پیش در سطح کشور بی رقیب بود همچنان در بلاتکلیفی واگذاری قرار گرفته و متولیان امر اندرخم یک کوچه اند.
آنگونه که مدیرعامل شرکت ریخته‌گری گروه صنعتی ماشین‌سازی تبریز می گوید برای به روزرسانی فاز نخست این واحد صنعتی ۵۰ ساله حدود ۲۵۰ میلیارد تومان اعتبار لازم است اما متاسفانه آنچه که به جایی نمی رسد فریادِ رهایی از سوءمدیریت هاست!
کارشناسان اهل فن، فرسودگی کوره‌های ذوب را از مهمترین مشکلات این شرکت برشمرده و معتقدند به دلیل قدیمی بودن تکنولوژی و فرکانس شهری برق، این شرکت با مشکل مواجه است زیرا کوره‌ها هم میزان مصرف بالایی دارند و هم بازدهی خیلی کمی دارند.
اگر مسئولان استانی و کشوری بتوانند حمایت‌های لازم را از این شرکت انجام دهند می‌توان نسبت به نوسازی کوره‌های ریخته گری اقدام کرده و بدهی‌های باقیمانده از سال‌های گذشته را نیز به تدریج صاف نمود و در غیر این صورت باید فاتحه صنعت پرافتخار ریخته گری آذربایجان را خواند…
▪️کوره اول

شرکت ریخته گری به عنوان مجموعه‌ای از گروه صنعتی ماشین سازی تبریز بر اساس موافقت نامه منعقده بین ایران و کشور چکسلواکی سابق در سال ۱۳۴۶ به منظور راه اندازی یک واحد صنعتی بزرگ، بنیادی و ملی جهت تولید انواع قطعات ریخته ماشین‌های ابزار در قالب یک طرح اعلام وجود کرد.
این شرکت منحصربفرد در سال ۱۳۵۱ و با پیشگامی و ایده فردی خوشفکر به نام “تقی توکلی” تاسیس و شروع به کار نمود و شادروان توکلی قصد داشت این کارخانه را به نماد صنعت ایران مبدل سازد که باید اذعان کرد در تحقق این هدف موفق بوده است.
از نقاط قوت این شرکت به عنوان یکی از بزرگترین شرکت‌ های ریخته گری کشور در زمینه فعالیت‌های تولیدی می‌توان به قابلیت‌های انعطاف پذیری در تنوع تولید، قیمت تمام شده مناسب به دلیل بالا بودن سرعت تولید و پایین بودن هزینه‌های پرسنلی، وجود خطوط تمام اتوماتیک دیزاماتیک، نزدیکی کارخانه به عرصه مصرف خریداران و صنایع بزرگ، قرار داشتن در یک قطب صنعتی، امکان بهره مندی از نیروهای متخصص و دانشگاهی، وجود مهارت‌ها و تجربیات فنی و مهندسی و عملی ناشی از عملکرد و سابقه نزدیک به نیم قرن کارخانه و وجود امکانات گسترده زیر بنایی و سخت افزاری مناسب جهت توسعه آن اشاره کرد.
در حقیقت، ریخته گری یک صنعت بسیار قدیمی است که قدمت آن به ۷ هزار سال پیش باز می گردد و امروزه در بخش اعظمی از کشورهای اروپایی این صنعت تعطیل شده است زیرا آلودگی هوا و زیست محیطی از آسیب های این صنعت است و اغلب این کشورها محصولات موردنیاز ریخته گری خود را وارد می کنند.
با این اوصاف، شرکت ریخته گری گروه صنعتی ماشین سازی تبریز بر خلاف عنوان آن، یک شرکت مستقل از ماشین سازی تبریز است اما عمده مشتری آن، همسان ماشین سازی است که اتفاقاً هر دو به دلیل خصوصی سازی غلط و مشکلات مالکیتی، با بحران جدی مواجه شده اند.

▪️کوره دوم

مدیرعامل شرکت ریخته گری گروه صنعتی ماشین سازی تبریز گفت: با توجه به اینکه شرکت ریخته گری ماشین سازی در لیست واگذاری قرار گرفته، نه امکان ورود بخش خصوصی برای نوسازی وجود دارد و نه دولت برای به روزرسانی خط تولید آن اقدام می کند که این امر موجب غیررقابتی شدن محصولات شرکت در بازارهای داخلی و خارجی شده است.
علی سررشته افزود: این شرکت ۶۰ مشتری بالقوه دارد که در صورت بهبود شرایط تولید می توانند به بالفعل تبدیل شوند به طوری که در بازدید نمایندگی های سه شرکت روس، تورک و صِرب از این شرکت، به دلیل قدیمی بودن خط تولید، منجر به قرارداد نشد!
وی از تدوین سند نوسازی شرکت ریخته گری خبر داد و اضافه کرد: نوسازی این مجموعه در دو فاز و در بازه زمانی یک ساله تعریف شده که در مجموع ۵۰۰ میلیارد تومان هزینه داشته و ضمن امکان بازگشت سرمایه در عرض ۵ سال، می توان بدهی های باقی مانده از سنوات گذشته به مبلغ ۲۰۰ میلیارد تومان را نیز پرداخت نمود.
مدیرعامل شرکت ریخته گری گروه صنعتی ماشین سازی تبریز خاطرنشان کرد: اگر تنها فاز یک این مجموعه با ۲۵۰ میلیارد تومان هزینه راه اندازی شود می توان با درآمد این فاز، به راه اندازی و بهره برداری فاز دوم هم اقدام کرد.
به گفته متخصصان شرکت ریخته گری گروه صنعتی ماشین سازی تبریز، این شرکت در حالی با ۳۰ درصد ظرفیت خود کار می کند که مشکلاتی همچون فرسوده بودن دستگاه ها، نبود نقدینگی، نبود روشنایی و آلودگی محیط کارگاه ها به گرد و غبار و گازهای سمّی؛ این واحد بی نظیر را در شرایط دشواری قرار داده است.
نکته قابل توجه اینکه در این شرکت برای تولید بیش از ۲۴۰ قطعه سبک و سنگین در کارگاه‌ های مختلف حدود ۴۰۰ نفر همکاری دارند و شرایط اسفناک فعلی، علاوه بر تحت الشعاع قرار دادن استرس وضعیت شغلی آنها، نحوه پرداخت حقوق و دستمزد کارکنان و کارگران این مجموعه را نیز مُختل نموده است.

▪️کوره آخر

در سال ۱۳۸۴ در راستای سیاست‌های کوچک سازی صنایع و بر اساس مصوبات سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، این کارخانه از گروه صنعتی ماشین سازی مُنفک و از تاریخ اول مهر ماه ۸۴ به عنوان شرکت ریخته گری ماشین سازی تبریز در زمینی به مساحت ۲۴ هکتار در زمینه تولید انواع قطعات ریخته چدنی و فورج به فعالیت تولیدی خود ادامه می دهد.
چند سال پیش با حکم قوه قضائیه، شرکت های ماشین سازی و ریخته گری ماشین سازی تبریز از مالک آن که نااهل شناخته شده بود خلع یَد شده و با خارج شدن آنها از دست بخش خصوصی، امیدها برای رونق گرفتن این مجموعه زنده شد و افق های جدیدی پیش روی این مجموعه صنعتی قدیمی و برند تبریز پدیدار گشت.
اما شرکت ریخته گری گروه صنعتی ماشین سازی این روزها بازهم در برزخ واگذاری معلق مانده و روز به روز با فرسایش ماشین آلات آن و از دست دادن مشتریان داخلی و خارجی، رو به افول است و همه دست روی دست گذاشته اند!
بازدید میدانی خبرنگاران رسانه های گروهی از کارگاه های این شرکت، گویای وضع نابسامان آن بوده و بیانگر این حقیقت است که شرکت ریخته گری ماشین سازی تبریز به رغم داشتن نیروی انسانی متخصص و کارآمد و همچنین زیرساخت های لازم، قادر به راست کردن قامت خود با تکنولوژی زمان جنگ جهانی دوم نیست!
بدین ترتیب و مصادف شدن شرایط کنونی ریخته گری گروه صنعتی ماشین سازی تبریز با بحران انرژی ناشی از جنگ روسیه و اوکراین در قاره اروپا که به تعطیلی چندین شرکت ریخته گری معتبر کشورهای اروپایی منجر شده، بازارهای اروپا را مستعد حضور محصولات این شرکت کرده، اما تحقق این امر مستلزم عزمی راستین برای تزریق اعتبار نوسازی شرکت و احیای آن برای حضور در بازارهای جهانی است که معلوم نیست با حرکت لاک پشتی فعلی، به چه سرنوشتی دچار گردد!