شوک سبز دولت

?عصرآزادی/ شهرام صادق زاده

با تغییر و تحولات صورت گرفته در قضیه ریاست بانک مرکزی و پس از یک مدت طولانی، سایه ترس بر بازار سرمایه سنگینی کرده و شاخص ها تا حد زیادی به رنگ سبز تغییر کرد و این امر باعث شد تا لبخند رضایت بخشی بر چهره سهامداران و فعالان بازار بورس جاری گردد.
در واقع، بازار سرمایه در هفته ابتدایی دی ماه ۱۴۰۱، فصل زمستان را با کولاک آغاز کرد و تقریباً همه رکوردهای بورس در این هفته شکسته شد به طوری که رشد خیره کننده ۱۵۱ هزار واحدی شاخص کل در این مدت نشان داد مولفه‌های موثر بر بازار سرمایه فعالیت خود را شروع کرده‌اند.
به گفته کارشناسان، بین بازار سرمایه و نرخ ارز همبستگی خاصی وجود دارد زیرا بسیاری از صنایع بزرگ کشور وابسته به نرخ ارز هستند، بنابراین با رشد قیمت ارز، بازار سرمایه هم صعودی می‌شود.
تجربه نشان داده است که تلاش تمام دولت‌ها برای جلوگیری از افزایش نرخ بازار آزاد دلار بی‌نتیجه بوده و اگر سیاستی نیز توانسته از افزایش نرخ بازار جلوگیری کند تنها کوتاه‌مدت و ناپایدار بوده اما در عوض، در نتیجه‌ شوک‌های اقتصادی، دولت‌های گذشته تورم سنگین و کمرشکنی را به مردم تحمیل کرده‌اند لذا قطعاً همین اتفاق در آینده نیز دوباره خواهد افتاد و دولت ناچار خواهد شد ارز را آزاد کند که کارشناسان معتقدند این اقدام چیزی است که نباید اتفاق بیفتد…

▪️شاخص اول

بازارهای موازی بازار سرمایه، بسیار پرریسک شده اند و علیرغم خروج نقدینگی از کلیت اقتصاد به نظر می‌رسد تنها بازار بی حاشیه، امن و ارزشمند که می‌تواند نقدینگی جذب کند، بورس باشد؛ فقط مشروط بر آنکه مردم هم حرفه ای‌تر به این بازار ورود کرده و از طریق صندوق‌های سرمایه گذاری یا سبدگردان‌ها اقدام به سرمایه‌گذاری در این بازار کنند زیرا با توجه به تورم موجود، سرمایه‌گذاری حرفه‌ای در بازار سرمایه می‌تواند ارزش پول مردم را حفظ کند.
به نظر می‌رسد بازار سرمایه روندی را طی می‌کند که نقدینگی کم‌کم وارد این بازار می‌شود و در چند روز گذشته نیز شاهد ورود تدریجی پول حقیقی به بازار سرمایه بودیم و باید از این روند استقبال و حمایت شود زیرا به اعتقاد کارشناسان اقتصادی این شرایط، نقطه مثبتی برای بورس بوده و هرچند این روند بسیار ملایم است اما تداوم خواهد داشت.
با توجه به سیاست‌های دولت و نگرانی‌ها بابت کسری بودجه، انتظار کاهش نرخ ارز در بازار آزاد نمی‌رود لذا افزایش نرخ ارز اثر مثبتی هم بر بازار سرمایه خواهد داشت؛ البته مشروط بر آنکه دولت با وضع عوارض صادراتی یا مالیات و غیره در سود شرکت‌ها دست‌اندازی نکند کمااینکه در دوره‌های قبل شاهد چنین اتفاقی بوده‌ایم.
در واقع اگر دولت سیزدهم به طور شفاف در مورد برنامه‌های آتی خود صحبت کرده و این اطمینان‌خاطر به بازار سرمایه داده شود که قرار نیست ریسک جدیدی به شرکت‌های بورسی تحمیل شود حتماً با توجه به وضعیت اقتصادی کشور و افزایش نرخ ارز، بازار سرمایه پتانسیل جذب نقدینگی و رشد خواهد داشت.
بازار سرمایه به دلیل ساختاری که دارد می‌تواند سرمایه سرمایه‌گذاران را از تورم حفظ کرده و از آن سبقت بگیرد بنابراین نسبت به بازارهای غیرمولد از جمله طلا، سکه و حتی مسکن، در بلندمدت بازار جذاب‌تری است لذا این تمایل که پول به سمت بازار سرمایه بیاید وجود دارد؛ حال اینکه در بازار سرمایه چه گروه‌هایی جذاب‌تر باشند مستلزم این است شرایط را ریزتر نگاه کرد.

▪️شاخص دوم

یک کارشناس بازار سرمایه گفت: به‌ نظر می‌رسد در کوتاه‌ مدت به صورت مقطعی گروه‌ها مورد اقبال سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرند و همان‌طور که این روزها شاهد اقبال گروه خودرویی بودیم گروه‌های دیگری مانند گروه دارویی و بانکی هم مورد اقبال واقع خواهند شد.
حمیدرضا جیهانی درباره وضعیت کنونی بورس اظهار کرد: با توجه به کاهش پیش‌بینی‌پذیری در اقتصاد کشور، سرمایه‌گذاران نمی‌توانند آینده صنایع را پیش‌بینی کنند و به همین دلیل از سرمایه‌گذاری در بازار سهام اجتناب می‌کنند و در حقیقت ریسک‌های موجود در اقتصاد کشور، قدرت پیش‌بینی پذیری را از سرمایه‌گذاران گرفته و ترمز رشد بازار سهام را کشیده است.
وی افزود: تا وقتی که سیاست گذاری‌ های حاکمیتی در ایران به سمتی که قابلیت پیش‌بینی پذیری در اقتصاد کشور فراهم شود حرکت نکند این شرایط ادامه خواهد داشت.
این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان‌کرد: یکی از نکات این است که در سیاست‌گذاری‌ها، روندها را در نظر بگیریم تا وقتی تصمیم‌گیری‌های کلان در صنایع، درگیر دستورالعمل‌های یک وزارتخانه یا کمیسیون اقتصادی دولت و غیره باشد.
جیهانی بیان کرد: اینگونه تصمیم‌گیری‌ها در بلندمدت منجر به کاهش ظرفیت پیش‌بینی‌پذیری در صنایع می‌شود و نمونه بارز آن را در مورد نرخ خوراک پتروشیمی ها، گاز صنایع، عوارض صادراتی و غیره شاهد بوده‌ایم.
وی در پیش‌بینی روند آتی بازار سرمایه تاکید کرد: به لحاظ تحلیلی و با در نظر گرفتن روند سودآوری شرکت‌ها و نسبت P/E و همین‌ طور وضعیت دو متغیر مهم تاثیرگذار بر بازار یعنی تورم و نرخ ارز، بازار سرمایه قابلیت رشد دارد.
این کارشناس بازار سرمایه بیان‌ داشت: این بازار از بازارهای رقیب جامانده و به لحاظ وجود برخی فرصت‌ها باید حرکت کند، اما نمی‌توان گفت شروع حرکت این بازار چه زمان زده خواهد شد.

▪️شاخص آخر

به گفته اقتصاددانان برجسته، یک سیستم مالی با عملکرد خوب به یک اقتصاد اجازه می‌دهد تا از پتانسیل رشد خود به‌طور کامل استفاده کند زیرا تضمین می‌کند که بهترین فرصت‌های سرمایه‌گذاری بودجه لازم را دریافت ‌کنند، در حالی‌ که فرصت‌های پایین‌تر از سرمایه محروم می‌شوند.
در این راستا، باید تلاش شود تا نقشی را که بازار سرمایه در توسعه اقتصادی ایفا می‌کند، بررسی گردد زیرا بازارهای سرمایه شبکه‌ای از موسسات مالی تخصصی، مجموعه‌ای از سازوکارها، فرآیندها و زیرساخت‌ها هستند که به طُرق مختلف گردهمایی تامین‌کنندگان و استفاده‌ کنندگان از سرمایه میان‌مدت تا بلندمدت را تسهیل می‌کنند.
بازارهای سرمایه، بخش پولی را با بخش واقعی که بخشی از اقتصاد است که به تولید کالا و خدمات مربوط می‌شود، متصل می‌کند لذا با توجه به این نقش در اقتصاد، بازارهای سرمایه نقش مهمی در توسعه اقتصادی ایفا می‌کنند زیرا امکان استفاده از منابع و دسترسی بنگاه‌ها به منابع مالی بلندمدت به‌ منظور توسعه خطوط تولید و فناوری را تسهیل می‌کنند از سوی دیگر، نقش بازار‌های مالی در کاهش هزینه‌های مبادلات و افزایش برون‌سپاری بنگاه‌ها نیز از اهمیت قابل‌توجهی برخوردار است.
از قرار معلوم دولت سیزدهم حمایت از بازار سرمایه و بازگرداندن اعتماد لز دست رفته سهامداران را از طریق برنامه‌ریزی‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت در دستور کار دارد اما به گفته کارشناسان، این بازار صرفاً از اقدامات دولت و سازمان بورس تاثیر نمی‌گیرد و مولفه‌های مختلفی بر این بازار حکمفرماست که در سنوات گذشته نیز مکرراً مورد تاکید اقتصاددانان قرار گرفته است.
در حقیقت، دولت سیزدهم از زمان بر روی کار آمدن همواره سعی کرده وضعیت نابِسامان بازار سرمایه را که از دولت گذشته به ارث رسیده بود را سامان بخشد و بر همین اساس با تدوین بسته های حمایتی سعی کرده تا امید و اعتماد از دست رفته سهامداران را برگرداند که البته کار راحتی هم نیست و تنها با پارامتر جلب اعتماد عامه مردم می توان به آن دست یافت!