کیفیت برتر صادرات بهتر قیمت پایین تر

?عصرآزادی آنلاین/ شهرام صادق زاده

موضوع اجرای پروژه شهر سیب در آذربایجان شرقی یک طرح بسیار جالب توجه است که می توان آن را به ‌عنوان یک زنجیره ارزش کامل قلمداد کرد تا باغداران و تولیدکنندگان بتوانند از مزایای این مدیرت زنجیره بهره‌مند شده و شهر سیب در افزایش درآمد، تثبیت اشتغال و توسعه تولید سیب در منطقه تاثیرگذار واقع گردد.

کارشناسان حوزه کشاورزی می گویند هدف از اجرای این پروژه، مدیریت زنجیره تولید سیب از تولید تا فرآوری، بسته‌بندی و ورود سیب و محصولات آن به بازارهای صادراتی است تا بتوان با محوریت محصولات سیب در استان‌ های آذربایجان شرقی و حتی آذربایجان غربی که تولیدکننده این محصول هستند در بازارهای صادراتی حضور پررنگی داشته باشیم.

در کنار موانع سنتی، نبود برنامه‌ ریزی برای حمایت از تولید، عقب ماندن در رقابت با محصول خارجی، بسته‌بندی نامناسب محصول، منطقی نبودن قیمت‌ها با توجه به هزینه تولید و در برخی موارد همسان نبودن کیفیت سیب داخلی با نمونه‌های خارجی و مشکلات ارزی موجب شده تا صادرات و فروش سیب آذربایجان با مشکلات عدیده‌ای مواجه گردد.

نبود کانال بانکی مشخص بین ایران و کشورهای همسایه، نبود صرافی‌های مجاز در کشورهای هدف، عدم تولید محصولات با ذائقه روز دنیا ازجمله پوره سیب، چای سیب، میوه خشک و غیره و اصرار بر صادرات سیب به‌ صورت تازه خوری و کنسانتره، وجود مشکلات حمل‌ و نقل به همراه صرف زمان طولانی برای طی رویه‌های صادراتی از جمله تخلیه و بارگیری مجدد در پایانه‌ها و بازارچه‌های مرزی از دیگر موضوعاتی است که به مشکلات بازار صادرات سیب دامن زده است…

▪️شهر اول

آغاز عملیات اجرایی پروژه شهر سیب در آذربایجان شرقی با ۲ هزار و ۲۲۸ میلیارد تومان سرمایه اتفاق فوق العاده ای جهت هموار نمودن شرایط بهینه تولید، تامین، بسته بندی، بازاریابی و صادرات محصول سیب منطقه می باشد.

پروژه احداث ساختمان مرکزی طرح نیز از سال ۱۳۹۷ آغاز شده و با سرمایه گذاری کل ۲۰۰ میلیارد ریالی در ۸ طبقه به بهره برداری رسیده و در صورت تصمیم گیری صحیح مسئولان می تواند مشکلی از مشکلات بخش کشاورزی استان را حل کرده و گامی در جهت رفع موانع تولید بردارد.

آذربایجان شرقی از قطب های عمده تولید سیب کشور بوده و بعد از آذربایجان غربی در رتبه دوم قرار دارد و با توجه به موقعیت جغرافیایی و همجواری آن با کشورهای همسایه از موقعیت مناسبی جهت اجرای طرح برخوردار است.

تولید بازار محور، توسعه برند ملی و بین المللی محصولات سیب، افزایش بهره وری در زنجیره ارزش، افزایش سودآوری و بهره وری، فعال سازی ظرفیت اعتباری صندوق استان در جهت اهرمی کردن منابع مالی و توانمندسازی و ارتقای ظرفیت صنایع نگهداری و تبدیلی و تکمیلی استان هدف از اجرای این طرح است.

طرح شهر سیب آذربایجان شرقی در دو فاز تحت کنترل و مدیریت قرار دادن زنجیره سیب استان در فاز یک و احداث واحدهای سردخانه و سورتینگ و صنایع تبدیلی و تکمیلی و تکمیل پایانه صادراتی در فاز دوم قابل اجراست که ارزش افزوده قابل توجهی را به سوی استان سرازیر خواهد کرد.

▪️شهر دوم

مدیرعامل صندوق حمایت از توسعه سرمایه گذاری در بخش کشاورزی آذربایجان شرقی درباره انجام اقدامات اولیه پروژه شهر سیب گفت: این پروژه می‌تواند زمینه صادرات عمده سیب استان بدون افزایش قیمت آن را فراهم کند.

بشیر جعفری افزود: شهر سیب یک طرح مطالعاتی بود که از نظرات اساتید دانشگاه تبریز، کارگروه نظام‌ مهندسی، کارشناسان و متخصصان استفاده شد و اقدامات اولیه آن انجام‌ شده و به تصویب ‌ رسیده است.

وی از تائید طرح شهر سیب توسط سازمان‌های جهاد کشاورزی و برنامه‌ و بودجه خبر داد و اضافه کرد: حدود ۳۶ هزار هکتار باغات سیب در سطح استان وجود دارد که این طرح فعلاً در مراغه، میانه و اهر اجرا شده و در قالب کشت قراردادی، نهاده‌های کشاورزی را در اختیار باغداران قرار خواهیم داد و کارشناسان در مراحل مختلف بر باغات نظارت خواهند کرد تا بتوانیم با افزایش بهره‌وری، میزان تولید را افزایش دهیم.

جعفری با اشاره به استفاده از ظرفیت‌های استان از قبیل سردخانه‌ها و کارخانه‌های فرآوری بیان کرد: پایانه صادراتی لُجستیک و سردخانه‌های حد واسط را نیز در قالب این پروژه راه‌ اندازی خواهیم کرد تا بتوانیم با انعقاد قراردادهای صادراتی زمینه صادرات سیب کشور را مهیا کنیم زیرا با زیرساخت‌های فعلی، امکان صادرات سیب بدون افزایش قیمت آن و به میزانی که در هدف‌گذاری مشخص‌ شده است، وجود ندارد!

▪️شهر آخر

هر ساله با آغاز فصل برداشت سیب در ایران، مردم استان‌های آذربایجان شرقی و غربی شاهد انباشت صدها هزار تُن سیب درختی در کنار جاده‌های این منطقه می شوند.

سال گذشته برای دومین سال متوالی انباشت سیب در کنار جاده‌ها ممنوع اعلام شده بود اما این ممنوعیت نمی‌تواند معضل سیستم معیوب کشاورزی در محصول سیب این دو استان را پنهان کند!

سیب درختی محصولی با نیاز به آب فراوان و هزینه تولید بالاست که با این وجود انباشت سیب در کنار جاده‌ها عملاً به معنای نابودی میلیاردها تومان سرمایه در دو استان کمتر توسعه‌ یافته آذربایجان غربی و شرقی بوده و هدررفت صدها میلیون مترمکعب آب در حوضه آبریز دریاچه اورمیه است.

بر پایه آمار منتشر شده از سوی وزارت جهاد کشاورزی در سال ۱۳۹۸، سیب درختی با بیش از ۴ میلیون تُن در سال، بیشترین محصول باغی تولید شده در ایران بود یعنی ۲۷.۵ درصد از کل میزان سیب تولید شده در ایران در آذربایجان غربی و ۱۳.۷ درصد آن نیز در آذربایجان شرقی تولید می‌شود.

این دو استان مجموعاً با تولید بیش از ۴۰ درصد کل سیب ایران بزرگترین تولیدکنندگان این محصول هستند و این امر، به معنای تولید نزدیک به دو میلیون تُن سیب در این منطقه است.

با این اوصاف، ساماندهی تولیدات این میوه بیش از پیش ضروری می رسد تا بخشی از محصولات به کارخانجات تولید کنسانتره سیب فروخته شده و بخش بزرگتری از آن به زباله تبدیل نشود که تشکیل “شهر سیب” در آذربایجان شرقی می تواند برای استان غربی آن هم مفید باشد!