بررسی روند ازدواج جوانان استانهای آذربایجان شرقی و غربی از زاویه "عصرآزادی"
آذربایجانی ها از طلاق متنفرند
?عصرآزادی آنلاین/ شهرام صادق زاده
قضیه طلاق و ازدواج به عنوان یکی از شاخص های مهم سلامت اجتماعی جوامع امروزی مطرح است که در ان، هرچقدر طلاق های بیشتری در میان زوجین شکل بگیرد بالطبع جامعه مورد اشاره از آینده تاریکی برخوردار خواهد بود و در طرف مقابل، افزایش نرخ ازدواج نشان دهنده پویایی جامعه می باشد.
با نگاهی گذرا به ارقام اعلامی ادارات ثبت احوال استانهای آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی می‌توان دریافت نهاد خانواده به ویژه در میان جوانان از قداست پیشین خود برخوردار نیست!
در حقیقت، برخلاف معیارهای گذشته در فرهنگ منطقه آذربایجان که زندگی زیر یک سقف تحت هر شرایطی را تجویز می‌کرد بسیاری از کسانی که در گیر و دار اختلافات زندگی مشترک قادر به ادامه زندگی نیستند به راحتی به زندگی مشترک خود پایان می‌دهند.
با این اوصاف، مجتمع‌های قضایی خانواده در کلانشهری همچون تبریز و نیز اورمیه پُر از مردان و زنانی است که آمده‌اند اجازه حَک شدن مُهر “باطل شد” را روی عقدنامه‌هایشان بگیرند و آینده را به سرنوشت نامعلومی گِرِه بزنند و این رویه چند سالی است که سرعت شتابانی به خود گرفته و حتی گفته می شود گویا آذربایجان های شرقی و غربی جزو رتبه های برتر کاهش نرخ ازدواج هستند که ای کاش اینگونه نباشد…
▪️ازدواج اول
در دور ماندن جمعیت جوان آذربایجانی از ازدواج و فرزندآوری، بی توجهی نهادهای آموزشی و فرهنگی به آموزش درست ارتباط بین زنان و مردان می تواند دقت داشت و از سوی دیگر بی توجهی به قوانین شکل گیری برابری اجتماعی و حمایتی نیز اثر خود را بر روی این موصوع مهم گذاشته و عدم تطابق در زوج‌ها، عدم توافق در مسائل مالی و فرزندپروری، نقض حقوق زنان و مشکلات روانی باعث بی تمایلی و بی‌دوام شدن زندگی های زناشویی شده است که نباید وضعیت در مناطق شمالغرب کشور اینگونه باشد!
مدیرکل ثبت احوال آذربایجان شرقی اعلام کرده که تعداد وقایع ازدواج ثبت شده در این استان در سال ۱۴۰۱ نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن به میزان ۱۰.۷ درصد کاهش یافت.
محمد حیرت انگیز چرندابی افزود: در حالی که در سال ۱۴۰۰ تعداد ۲۵ هزار و ۴۰۲ فقره ازدواج در آذربایجان شرقی ثبت شده بود، این رقم طی سال ۱۴۰۱ به عدد ۲۲ هزار و ۶۷۶ فقره کاهش یافته است که ادامه این روند زنگ خطر جدی برای افزایش جمعیت می‌باشد.
وی از افزایش ۷.۲ درصدی طلاق در سال ۱۴۰۱ خبر داد و اظهار کرد: در سال ۱۴۰۰ تعداد ۷ هزار و ۸۳۵ فقره طلاق در آذربایجان شرقی ثبت شده بود که این رقم در سال ۱۴۰۱ به عدد ۸ هزار و ۳۹۷ فقره رسید.
مدیرکل ثبت احوال آذربایجان غربی نیز از وقوع ٨ هزار و ۹۹۵ مورد طلاق در سطح این استان طی سال گذشته خبر داد و گفت: در این خصوص شاهد افزایش نسبت طلاق به سال ۱۴۰۰ هستیم.
سعید احمدی افزود: طبق آمار، ۲۶ هزار و ۹۶۶ مورد ازدواج طی سال ۱۴۰۱ در مناطق مختلف آذربایجان غربی به ثبت رسیده که با توجه به این آمار، هر ۲۰ دقیقه یک ازدواج در استان ثبت شده است.
وی اضافه کرد: در سال ۱۴۰۰ تعداد ازدواج های ثبت شده در دفاتر رسمی آذربایجان غربی ۲۸ هزار و ۸۱۳ مورد بود که این رقم در سال ۱۴۰۱ حدود ۶.۴ درصد و بیش از یکهزار و ۸۰۰ مورد کمتر شد.
▪️ازدواج دوم
یک کارشناس روانشناسی عامل اصلی طلاق را بی‌مهارتی زوجین در زندگی زناشویی دانست و گفت: برگزاری دوره‌های آموزشی زندگی زناشویی و آموزش‌های قبل از ازدواج تنها راه اساسی برای پیشگیری از طلاق است زیرا نمی‌توان زوج‌های جوان را با دو ساعت کلاس آموزشی بی‌کیفیت و ناکافی رهسپار زندگی مشترک نمود.
داریوش عزیزمحمدی افزود: خانواده‌ها و کارشناسان حوزه خانواده باید به امر ازدواج جوان‌ها عمیق‌تر و با حساسیت بیشتری نگاه کنند تا بتوانند با درک این موضوع جوان‌ها را فارغ از هرگونه تعصب بیهوده قبل از زندگی زیر یک سقف از همه لحاظ برای پذیرش این تغییر آماده کنند.
وی اضافه کرد: کاهش آمار طلاق در استانهای بزرگ همواره یکی از اهداف مهم حوزه اجتماعی در کشور بوده و مسئولان حوزه خانواده سالهاست آن را دنبال می‌کنند به طوری که از سال ۱۳۹۳ بعد از تصویب و ابلاغ آیین‌نامه اجرایی قانون حمایت خانواده، یکی از برنامه‌های اصلی و دغدغه معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم، عملیاتی کردن ماده ۱۶ قانون حمایت خانواده مبنی بر ایجاد و راه‌اندازی مراکز مشاوره در کنار دادگاه‌های خانواده به منظور ارجاع متقاضیان طلاق به این مراکز برای دریافت خدمات مشاوره روانشناسی، حقوقی و مددکاری برای افزایش صلح و سازش است لذا بر اساس این ماده قانونی، راه‌اندازی مراکز مشاوره خانواده در کنار دادگاه‌های خانواده و ارجاع دعاوی خانوادگی به این مراکز از وظایف قوه قضاییه است؛ اقداماتی که در این حوزه صورت گرفته به طور میانگین بیش از ۲۰ درصد صلح و سازش را در بین دریافت‌کنندگان خدمات مشاوره به همراه داشته که نشان می‌دهد این برنامه توانسته است اثربخشی لازم را داشته باشد.
عزیزمحمدی تاکید کرد: اکنون و پس از ۹ سال از اجرای این برنامه در مراکز استان‌ها و شهرهای بالای ۵۰ هزار نفر جمعیت، مراکز مشاوره در مجاورت دادگاه خانواده استقرار یافته و برای رسیدن به وضعیت مطلوب یعنی گسترش مراکز مشاوره خانواده در همه بخش‌ها و حوزه‌های قضایی راه زیادی باقی مانده است.
▪️ازدواج آخر
اینکه چرا تمایل به ازدواج و فرزندآوری در منطقه آذربایجان همانند برخی دیگر از استانهای ایران کاهش یافته و زندگی زناشویی بی دوام شده است مباحثی است که باید مورد بررسی دقیق قرار گرفته و دولت و مجلس برای کاهش این آمار فاجعه بار تصمیمات تخصصی و سنجیده بگیرند و از پاک کردن صورت مسئله و پنهان کاری اصل ماجرا اجتناب کنند تا برای درمان آن، نسخه اساسی تجویز گردد!
یک کارشناس و کُنشگر اجتماعی با اشاره به اینکه تمایل به ازدواج و فرزندآوری به دلایل مختلف آمار کمی را در این روزها به خود اختصاص داده است گفت: یکی از علل به تغییر نگرش جامعه بر می گردد به طوری که در گذشته، تشکیل خانواده و داشتن فرزند به عنوان یک هدف مهم در زندگی مورد توجه بود.
سمیرا دماوندی افزود: در سال‌های اخیر، نگرش جامعه نسبت به ازدواج و فرزندآوری تغییر کرده که در همه موارد و علل مدیریت کلان اثرگذار بوده است که مباحث اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در این کاهش آمار تاثیرگذار بوده اند!
وی اضافه کرد: هزینه‌های زندگی و تأمین نیازهای روزمره افزایش یافته و برخی از جوانان نمی توانند شرایط مالی لازم برای تشکیل خانواده را فراهم کنند و نگرش به اینکه فرزندآوری نیاز به منابع مالی زیادی دارد نیز می‌تواند تمایل به فرزندآوری را کاهش دهد.
بدین ترتیب، در بحبوحه وضعیت اقتصادی کمرشکن فعلی، یک مسئله نباید فراموش شود که تمام علت هایی که از دید کارشناسان برشمرده شده است مربوط به یک منطقه خاص نیست کمااینکه در شهرهایی همچون خداآفرین، چاراویماق، ورزقان، جلفا، هریس و عجب‌شیر دفاتر ثبت طلاق وجود ندارد و به همین دلیل میزان طلاق در آنها تقریباً صفر است و باید نحوه برخوردها خانواده های این مناطق با جوانان، سرمشق سایرین باشد!
