عصرآزادی آنلاین/ دکتر میلاد محقق
در سالگرد رویداد ۲۸ مرداد ماه سال ۱۳۳۲ هجری شمسی که یکی از رخدادهای مهم تاریخ کشورمان بشمار میرود، جا داشت که قلم بکار گیرم و چند سطری در باره آن بنویسم.
تاکنون این رویداد از زوایای مختلف توسط صاحبنظران مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت اما آنچه که از نظرها دور مانده، این است که طرفداران “تئوری توهم توطئه” یعنی آن کسانی که وجود توطئه علیه کشورمان از سوی برخی کشورهای جهان را یک توهم میپندارند، در حالی ادعای خود را تکرار میکنند که علاوه بر وجود اسناد غیرقابل انکاری که در سالهای گذشته توسط سرویسهای امنیتی و اطلاعاتی منتشر شد؛ مقامات رسمی کشورهای بریتانیا و ایالات متحده امریکا در محافل رسمی، زبان گشودند و نقش کلیدی کشورهای خود را در تحولات آن زمان تایید کردهاند.
اکنون این پرسش مطرح است که چرا برخی افراد ایرانی بر توهمی بودن توطئه و دسیسه از سوی برخی کشورها علیه منافع ملی ایران، اصرار میورزند؟!
تاریخ کهن و معاصر کشورمان ایران، پر است از حوادثی که دستهای خارجی در آن نقش داشتهاند و همچنین همراهی عناصر داخلی نیز بارها به اثبات رسیده است.
هر تحولی در آناتومی قدرت کشورها میتواند منشا خارجی یا داخلی داشته باشد و برای اثبات یکی از آنها بیتردید باید اسناد سخن بگویند زیرا بیان ادعاهای واهی و بدون سند، تنها تشویش اذهان عمومی را به دنبال خواهد داشت که در قوانین کشورمان جرم محسوب میشود.
پس از تحولات سال ۱۳۰۰ هجری شمسی و روی کار آمدن رضا پهلوی، ما شاهد مطرح شدن اسناد غیر قابل انکار دال بر وجود منشا خارجی در رخدادهای منتهی به تحولات بودهایم و اکنون جای هیچ شگفتی نیست که کسانی بیایند و از توهمی بودن توطئه علیه ایران سخن بگویند.
به راستی این گروه از افراد، چه منافعی را دنبال میکنند؟!
در نگاه نخست به این موضوع باید گفت؛ عدهای که در علوم سیاسی تخصص ندارند ولی علاقهمند به این حوزه هستند، همواره سعی دارند تا با بیان مطالبی که از اینجا و آنجا خوانده یا شنیدهاند، خود را کارشناس و متخصص جلوه دهند و حال آنکه نسبت به علوم و فنون مربوط به تحلیل پدیدههای سیاسی، کوچکترین آشنایی ندارند.
در گام بعد؛ به نوعی از گفتمانسازی و جریانسازی میرسیم که توسط سرویسهای اطلاعاتی و امنیتی کشورهای مبدا توطئه، سازماندهی شده و با استفاده از منابع و ابزارهای حرفهای، به نشر این دروغ بزرگ میپردازند و در واقع گروه نخست، قربانیان گروه و جریان دوم هستند.
اگر ملتهای جهان بدانند که از گذشته تاکنون، قربانی توطئهها و دسیسههای “صهیونیزم جهانی” شدهاند، بی تردید به همبستگی با هم روی میآورند و علیه این جریان مخرب بینالمللی، دست به اقدامات متقابل میزنند و به همین دلیل، از نظر گردانندگان توطئهها و دسیسههای جهانی، برای پیشگیری از آگاهی ملتها؛ انتشار این ادعا یعنی توهمی بودن تئوری توطئه، ضرورت دارد.
هفتاد سال پیش در چنین روزهایی، خیابانهای تهران توسط شعبان جعفری و جمعیتی که او تدارک دیده بود، شلوغ شد و با ایجاد آشوب و درگیری، نظم پایتخت بهم ریخت و برخی از مردم نیز با این جریان همراه شدند.
در آن زمان همه گمان داشتند که شلوغیهای داخل خیابانها منشا داخلی دارد اما در اسناد منتشر شده از سوی سازمان سیا چنین دریافت میشود که شخص جعفری و ایادی که او را همراهی میکردند، توسط منابع اطلاعاتی، امنیتی و نظامی داخلی که تحت امر سازمانهای اطلاعاتی و امنیتی انگلیس و آمریکا بودند، رهبری میشدهاند.
اکنون دیگر بر کسی پوشیده نیست که رویدادهای مرداد ماه سال ۱۳۳۲ هجری شمسی در ایران، یکی از پیچیدهترین عملیات مشترک اطلاعاتی MI6 بریتانیا و CIA ایالات متحده امریکا بود که بعدها مشخص گردید؛ طرح اولیه آن با نام رمز عملیات “چکمه” توسط MI6 تهیه شد و پس از همراه شدن CIA سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، به عملیات “آژاکس” شهرت یافت.
جالب است بدانیم که هنوز افرادی هستند که نمیدانند چرا محمدرضا پهلوی در روزهای گرم تابستان ۱۳۳۲ از تهران به مقاصد کلاردشت، رامسر، بغداد و رم سفر کرد و پس از به ثمر رسیدن عملیات MI6 و CIA، به تهران بازگشت!؟
البته تردید نباید داشت که عملیات آژاکس، بطور همزمان دارای منشا خارجی و داخلی بوده است و اساساً چنین رویدادهایی نمیتوانند یکطرفه و تنها از منشا خارجی به موفقیت دست یابند و هماهنگیها و همکاریهای داخلی نیز نقش قابل توجهی در موفقیت این عملیات داشته است.
آنچه که اکنون اهمیت دارد تا بدان اشاره داشته باشیم این است که افشای اسناد مربوط به رویدادهای هفتاد سال پیش، هیچ اثر التیام بخشی بر روی زخمهای فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی که در آن زمان ایجاد شده است ندارد و تنها زمانی دسترسی و اطلاع از محتوای اسناد منتشره خارج شده از طبقهبندیهای معمول اطلاعاتی میتواند برای ما ایرانیان مفید و موثر باشد که بتوانیم بر اساس درسهای گذشته؛ توطئهها و دسیسههایی که در این روزها علیه منافع ملیمان ساخته و پرداخته شده است را شناسایی و خنثی کنیم.
در تاریخ این کهن سرزمین؛ هرگاه مابین مردم و حاکمیت شکاف بزرگی ایجاد شد، توطئهها و دسیسههای پیچیده و مخرب نیز به میان آمد که البته باید دانست که ایجاد شکاف نیز به خودی خود شکل نمیگیرد و آن هم با طراحی و اجرای عملیات پیچیده به نتیجه میرسد تا برای عملیات بعدی بسترسازی شود.
امروز و در سالگرد رویداد ۲۸ مرداد ماه سال ۱۳۳۲ هجری شمسی، این ضرورت به نظر میرسد که مسببان و عاملان ایجاد شکاف مابین مردم و حاکمیت شناسایی شوند و با اصلاح امور؛ در مقابل دسیسهها و توطئههای بدخواهان این مرز و بوم بایستیم و از منافع ملی خود دفاع کنیم.
دکتر میلاد محقق