عصرآزادی آنلاین/ سید فرید پیمان، مدیر مسئول
سفر وزیر امور خارجه ایران به عربستان و دیدار با بن سلمان را باید در ادامه بهبود روابط با عربستان جست که به واسطه چین در جادهصلح قرار گرفته اند. رضایت طرفین به پایان دادن به دشمنی ۸ ساله علاوه بر بعد امنیتی به نظر می رسد بیشتر بعد اقتصادی داشتهباشد.
این تغییر در سیاست دو کشور و بهبود رابطه ایران و عربستان ناشی از تاثیر سه‌متغیر ساختاری، منطقه‌ای و داخلی است. تغییرسرنوشت جنگ در سوریه، مقاومت شیعیان در یمن، مسائلی است که عربستان را در مسیرهای جنگ نظامی، ناکام گذاشته است. درمقابل سوای از حفظ راهبرد امنیتی-نظامی ایران در خاورمیانه برای حفظ میدان هژمونی بین شیعیان و آنچه کشورهای محور مقاومتنامیده می شوند، به مرور عربستان از راهبرد برتری نظامی به راهبرد برتری اقتصادی تغییر مسیر داده است. در مقابل ایران برای خارجشدن از فشار تحریم و استفاده از مزایای بهبود روابط با کشورهای منطقه و بهیود وضعیت اقتصادی داخل کشور به راهبرد افزایشدیپلماسی اقتصادی از راه بهبود روابط با عربستان که در واقع قطب نمای اعراب به حساب می آید روی آورده است.
در واقع نیاز ایران به پیوند امنیتی با عربستان علی الخصوص کاهش نقش عربستان در جنگ رسانه ای و سایبری اپوزیسیون ایران،استمرار جریان فروش نفت به چین در ایجاد توازن عرضه نفت توسط عربستان و امنیت تجارت با چین و همچنین ایجاد زمینه منطقه ایبرای کاهش تحریم و توافق با آمریکا مواردی است که تهران توافق با ریاض را پذیرفته است.
در مقابل عربستان برای رسیدن به اهداف چشم انداز اقتصادی ۲۰۳۰ و جذب سرمایه گذاری خارجی که به ثبات امنیتی نیاز دارد،ایجاد توازن در روابط خود با آمریکا و چین، توقف جنگ در یمن و کاهش تنش با ایران به عنوان شریک تجاری چین در منطقه، نیاز بهتنش زدایی با ایران در خاورمیانه و در صورت توافق با اسرائیل، ایجاد چهره کشوری صلح طلب در سطح بین المللی و کنترل گروه هایمقاومت در عراق و برگرداندن این کشور به مسیر کشورهای عربی نیازمند بهبود روابط با ایران است.
بنابراین با دقت به اهداف هر دو کشور مشخص می شود که هم ایران و هم عربستان برای ارتقاء وضعیت اقتصادی نیازمند بهبود روابطبا یکدیگر هستند و ادامه دشمنی زیان های بیشتری به هر دو کشور می زند.
در واقع با ترسیم معادلات مزایای روابط این دو کشور مخصوصاً در خاور میانه، در صورتی که ایران نتواند اصلاحات اساسی در روابطخود در منطقه برای حفظ راهبردهای سنتی امنیت محور انجام دهد و در صورت استمرار تنش یا کشورهای منطقه نمی تواند اولویت هایبهبود وضعیت اقتصادی را در داخل را عملی نماید. یعنی استمرار جریان مذاکره برای رفع تنش با کشورها به ویژه امریکا، ایران را بیشاز پیش در مسیر اصلاحات اقتصادی داخلی موفق تر خواهد کرد.
از طرف دیگر ریاض در راهی که قدم برداشته و اقتصاد را اولویت سیاست خارجی خود قرار داده و برای راحت تر رسیدن به چشم انداز۲۰۳۰ نیارمند بهبود روابط با تهران است.
پس می توان گفت که اولویت هر دو کشور در بهبود روابط بیشتر جنبه استفاده از مزایای اقتصادی را دارد.
