عصرآزادی آنلاین/ سید فرید پیمان، مدیر مسئول
تورم عموماً به معنی افزایش غیرمتناسب سطح عمومی قیمت ها در نظر گرفته می‌شود.تورم، روند افزاینده و نامنظم افزایش قیمت‌ها دراست. هر چند بر پایهٔ نظریه‌های گوناگون، تعریف‌های متفاوتی از تورم ارائه می‌شود، اما، تمامی آن‌ها به روند افزآینده و نامنظم افزایشدر قیمت‌ها اشاره دارند. نرخ تورم هم برابر است با تغییر در یک شاخص قیمت که معمولاً شاخص قیمت مصرف‌کننده است.
اخیراً مرکز آمار ایران نرخ تورم مردادماه را اعلام کرد.
بر اساس این گزارش، در مرداد ماه ۱۴۰۲، شاخص قیمت مصرف کننده خانوارهای کشور به عدد ۱۹۷.۷ رسیده است که نسبت به ماهقبل، ۲.۴ درصد افزایش، نسبت به ماه مشابه سال قبل، ۳۹.۸ درصد افزایش و در دوازده ماهه منتهی به ماه جاری نسبت به دوره مشابهسال قبل، ۴۶.۷ درصد افزایش داشته است.
یکی دیگر از ابزارهای سنجش میزان تورم، یررسی تورم نقطه به نقطه است. منظور از تورم نقطه به نقطه، درصد تغییر عدد شاخص قیمتنسبت به ماه مشابه سال قبل می‌باشد. باز هم بر اساس گزارش مرکز آمار ایران در مرداد ماه ۱۴۰۲، تورم نقطه به نقطه خانوارهایکشور، ۳۹.۸ درصد بوده است؛ یعنی خانوارهای کشور به طور میانگین، ۳۹.۸ درصد بیشتر از مردادماه ۱۴۰۱ برای خرید یک مجموعهکالاها و خدمات یکسان هزینه کرده اند. تورم نقطه به نقطه مرداد ماه ۱۴۰۲ در مقایسه با ماه قبل، ۰.۴ واحد درصد افزایش یافته است.
دولت با تکیه بر این آمار معتقد است که نسبت به سال قبل در کنترل تورم موفق بوده است. موضوعی که مورد اختلاف نمایندگان مجلساست.
جبار کوچکی‌نژاد عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی درباره افزایش نرخ تورم مردادماه علی رغم اعلام دولت مبنی بر ادامه کاهش تورم ماهانه و ملموس نبودنادعاهای دولت درباره بهبود شاخص‌های اقتصادی اظهار داشت: «دولت‌ها اصولا گزارش‌هایشان به همین شکل بوده که از بهبود شرایطاقتصادی گزارش می‌دهند و می‌گویند که تورم را کاهش می‌دهند. در دوره ریاست جمهوری آقای رییسی هم همین بوده، هر چندتلاش‌هایی در حال انجام است به طوری که می‌بینیم برای کاهش رشد نقدینگی و نرخ تورم بانک‌ها را قفل کرده‌اند به طوریکه حتی وامازدواج هم پرداخت نمی‌کنند.»
وی با بیان اینکه در حال حاضر دولت به دنبال کنترل و کاهش حجم نقدینگی است تا از این طریق با این روش بتواند تا حدی تورم راکنترل کنند، گفت: «روش دیگر برای بهبود فضای اقتصادی و کنترل تورم ایجاد رونق اقتصادی است تا از طریق افزایش تولید، صادراتو… شاهد شکوفایی اقتصادی باشیم و در شرایط بهبود فضای اقتصادی نرخ تورم کاهش پیدا کند. اما گویا دولت روش کنترل نقدینگیبا قفل کردن بانک‌ها انتخاب کرده که روش درستی نیست و نمی‌تواند پاسخگو باشد.»
آنچه مسلم است تورم، تناسب نداشتن حجم پول در گردش، با عرضهٔ خدمات و کالاها است. تقریباً تمام اقتصاددانان بر این نکته توافقدارند که تورم پایدار و درازمدت، ریشه‌ای جز عرضهٔ پول و افزایش نقدینگی ندارد. هر چه میزان تورم بیشتر شود، قدرت خرید یک واحدپول کم‌تر می‌گردد.
یکی از ریشه‌های تورم نبود تعادل میان درآمدها و هزینه‌های دولت است. به این ترتیب که وقتی هزینه‌های دولت از درآمدهای آن در بودجهسالانه بیشتر باشد، دولت با کسری بودجه مواجه می‌شود. اگر دولت برای حل مشکل کسری بودجه اقدام به استقراض از بانک مرکزی یافروش درآمدهای ارزی (مثلاً حاصل از فروش نفت) به بانک مرکزی کند، پایه پولی و به دنبال آن نقدینگی کل در اقتصاد افزایش می‌یابدکه این افزایش نقدینگی آثار تورمی به دنبال خواهد داشت و در واقع این وضعیت به نفع گروه های پردرآمد و به ضرر گروه های فقیر، کمدرآمد و حقوق بگیر جامعه است.
با توجه به مراتب یادشده آن چیزی که در واقع دیده می شود کنترل تورم در زندگی عادی مردم ملموس نمی باشد و با افزایش تورم روز بهروز سفره مردم کوچک تر می شود و فشار مضاعف بر قشر آسیب پذیر جامعه وارد می آید. هرچند که اقداماتی از قبیل کالابرگالکترونیکی و افزایش یارانه از طرف دولت برای تخفیف این فشار و فاصله طبقاتی صورت گرفته ولی این اقدام در واقع مسکنی بیشنیوده و نمی تواند این شکاف را پر کرده و پوشش افزایش سرسام آور قیمت ها را بکند.
بنابراین راه حل اساسی در کنترل تورم نه ارائه آمار بلکه از بین رفتن کسری بودجه و رونق اقتصادی در کشور و در یک کلام جراحیاقتصاد ایران است موضوعی که بارها از طرف کارشناسان اقتصادی اعلام گردیده است. بدون ایجاد بستر مناسب برای رونق اقتصادیاز طریق یرداشته شدن تحریم های ظالمانه و پیوستن به سیستم اقتصادی و بانکی دنیا در عرصه یین المللی و حذف رانت های متعدداقتصادی در داخل کشور و در واقع خروج از اقتصاد دولتی و بهادادن به کارآفرینان و تولید کنندگان بخش خصوصی داخلی و رشدصنایع و پیروی از اصول مسلم اقتصادی در رشد تولید در عرصه داخلی نمی توان به مهار تورم رسید. موضوعی که همگان باید به آنبرسند تا به جای ارائه آمار، وضعیت نامطلوب اقتصادی اصلاح و کنترل تورم به معنای واقعی اتفاق بیافتد.
