عصرآزادی آنلاین/ سید فرید پیمان، مدیر مسئول
سفر هاکان فیدان به ایران که برای اولین بار در قامت وزیر امور خارجه ترکیه صورت می گیرد حاوی گفت و گوهای سیاسی – امنیتیبین دو کشور است.
ایران و ترکیه به عنوان دو کشور بزرگ خاورمیانه در طول سالیان دراز دارای روابط خوب و حسن همجواری به دلیل وجود اشتراکاتفرهنگی و تاریخی بوده اند. خواست دو کشور در مورد چه موضوعات اشتراکی و چه اختلافی حل آنها به صورت جداگانه و با یکدیگربوده است.
از آنجا که وزیر امور خارجه ترکیه سوابق فعالیتهای امنیتی در پرونده کاری خود دارد ، به نظر میرسد که این سفر نیز بیشتر برجنبههای امنیتی – سیاسی روابط دوجانبه و منطقهای تمرکز دارد و شاید بتواند راهکاری برای حل تنش میان ایران، ترکیه و آذربایجاندر مسئله قفقاز و گذرگاه شرق به غرب بیابد.
نقش ترکیه در این خصوص به دلیل اینکه هم روابط خوبی با ایران دارد و هم با کشور آذربایجان دارای روابط بسیار نزدیک است؛ حائزاهمیت فراوانی است. از طرفی دیگر به دلیل روابط نزدیک ایران و سوریه راه حلی برای عادی سازی روابط آنکارا و دمشق پیدا شود.
در مقابل هم قصد ایران علاوه بر مسایل امنیتی و سیاسی در عراق و سوریه و ایجاد روایط نزدیک بین سه کشور بزرگ منطقه یعنیایران و عربستان و ترکیه، می خواهد از فرصت سفر وزیر خارجه ترکیه به تهران، برای رفعاختلاف با ترکیه در زمینههای ترانزیتی وزیستمحیطی و کاستن از تنش با دولت آذربایجان نیز بهره ببرد.
به نظر می رسد تنشی که در منطقه قفقاز جنوبی شکل گرفته با حضور ایران، روسیه و ترکیه مرتفع خواهد شد و هیچ طرفی به تنهایینمیتواند این تنش را برطرف و یا نقشه منطقهای خودش را پیاده کند به طوری که فیدان قبل از سفر به تهران به مسکو سفر کرده واحتمال می رود یکی از محورهای گفت و گو همین مورد بوده باشد.
روابط اقتصادی دو کشور و قرارداد ۲۵ ساله فروش گاز به ترکیه دو سال دیگر تمام می شود از محورهای گفت و گو دو وزیر امورخارجهبود. در همین راستا به گفته وزیر امورخارجه کشورمان در مذاکرات روز یکشنبه رسیدن به تبادلات تجاری ۳۰ میلیارد یورویی میان دوکشور را هدف دولتهای خود تعیین کردهاند، هر چند که این موضوع قبلا به صورت توافق نامه تجارت ترجیحی بین دو کشور وجود داشتهو بایستی اقدامات عملی در جهت رسیدن به هدف فوق را عملی سازند. به هر حال چون ترکیه یکی از شرکای مهم تجاری ایران است. این امر هم در جهت جذب سرمایهگذار خارجی از ترکیه به ایران و همینطور پایین آمدن هزینه نهادههای وارداتی سرمایهگذاران داخلی،میتواند منجر به افزایش سرمایهگذاری در ایران شود.
در هر صورت به نظر می رسد با سفر عبداللهیان به ریاض و در ادامه سفر فیدان به ایران سه کشور ایران، ترکیه و عربستان به عنوانکشورهای تصمیم ساز در حال ایجاد زمینه اتخاذ تصمیم های مشترک در جهت منافع یکدیگر در منطقه می باشند به طوری که درسخنان فیدان علاوه بر اینکه ایران و ترکیه را دو کشور قدرتمند منطقه دانسته که مسئولیت آنها حاکم کردن صلح و ثبات در منطقه استاز تفاهم میان ایران و عربستان نیز اظهار خوشنودی کرده چرا که از نظر وی سه کشور ایران، ترکیه و عربستان کشورهای بزرگ ومسئولیتپذیر منطقهاند و اینکه با هم رابطه صلحآمیز داشته باشند، مهم است.
بنابراین انتظار می رود سفر وزیر امور خارجه ترکیه به دعوت عبداللهیان بتواند زمینه ساز حل مشکلات منطقه ای باشد.