چالش افزایش قیمت لوازم یدکی خودرو و نگرانی های رانندگان زیر ذره بین "عصرآزادی"
جدال با قطعات بی هویت
عصرآزادی آنلاین/ شهرام صادق زاده
مدتی است که قیمت لوازم یدکی خودرو در بازار کشور به اصطلاح متخصصان حوزه خودرو، آمپر چسبانده است و طبق مشاهدات میدانی خبرنگاران، اغلب لوازم مصرفی خودروها حدود ۲۰ الی ۲۵ درصد افزایش قیمت داشته اند که صاحبان خودرو را در مواقع نیاز مضطرب و نگران می کند.
به گفته فروشندگان قطعات لوازم یدکی، دیسک و صفحه خودرویی مانند پژو که در اواخر سال گذشته حدود ۷۰۰ الی ۸۰۰ هزار تومان بوده این روزها به بیش از یک میلیون و ۱۲۰۰ هزار تومان رسیده که البته کمبود نظارت ها هم نقش پررنگی در این آشفته بازار دارد.
در حقیقت، وضعیت فعلی، شهروندان دارای اتومبیل را برای خرید این محصولات با مشکل روبرو کرده و مسئولان این صنف هم، علت افزایش قیمت را گرانی ارز و افزایش قیمت مواد اولیه می دانند اما سوالی که پیش می آید این است؛ کالایی که از قبل در انبار برخی از بازرگانان گردن کلفت دپو شده است چرا باید با قیمت فعلی به فروش برسد…؟!
◾️لوازم گروه اول
طبق قانون، خودروسازان باید خدمات پس از فروش ارائه بدهند که این شامل عرضه قطعات هم هست اما گویا برخی از خودروسازان به ویژه مونتاژی ها به تکالیف قانونی خود عمل نکرده و ضعف هایی دارند که باعث شده مصرف کننده با کمبود قطعات مواجه باشد، حالا در شرایطی که اعلام شده امکان واردات خودروهای دست دوم با کارت بازرگانی وجود دارد فعالان این حوزه پیش بینی می کنند به دلیل نبود نمایندگی برخی خودروها، مصرف کننده برای تامین قطعات خودروی خود با مشکلات عدیده ای مواجه شود که گرانی قطعات نیز بر آن دامن خواهد زد.
کارشناسان حوزه خودرو معتقدند قیمت قطعات لوازم یدکی خودرو متاثر از پارامتر‌هایی که عموماً در چهار ماده اولیه مس، آلومینیوم، ورق های فولاد و پتروشیمی است، تغییر می کند که افزایش آنها نیز بر اساس نرخ دلار بوده و باید افزایش آن را از این نقطه نظر مورد بررسی قرار داد.
در حقیقت، قیمت قطعات یدکی خودرو تابعی از بهای خودرو است زیرا قطعات، محصولات تولید شده توسط همان شرکت هایی که قطعات را برای خودروسازان تولید و تامین می‌کنند، روانه بازار می‌شود بنابراین زمانی که قیمت خودرو افزایش می‌یابد قطعه سازان نیز بلافاصله متناسب با این گرانی در قیمت های خود تجدیدنظر می کنند که این افزایش قیمت، بلافاصله به بازار منتقل می گردد!
کارشناسان حوزه لوازم یدکی خودرو می گویند بهتر است برای حمایت از تولید داخل، از ابزارهای تعرفه ای و سوبسیددار استفاده شود و از آنجایی که ارتباط ما با دنیا چندین سال متوالی قطع شده است کیفیت هم در این سالها بالا نرفته، اما جالب اینکه اگر انبارهای خودروسازان مملو از خودروهایی است که به گفته انها با کمبود قطعه مواجه اند پس چطور خط تولیدشان همچنان دایر است؟!
◾️لوازم گروه دوم
یک فعال حوزه تولیدکنندگان و فروشندگان لوازم یدکی معتقد است یکی از مشکلات این صنف مربوط به درگاه ملی مجوزهاست؛ ما مخالف تکنولوژی نیستیم اما استفاده از این درگاه برای صدور پروانه‌های صنفی مشکلاتی برای اصناف ایجاد کرده و باعث شده خروجی سامانه نوین اصناف به یک دهم کاهش پیدا کند.
سیداحمد حسینی ادامه داد: از طرف دیگر به نظر می رسد متولیان بدون توجه به قانون نظام صنفی درگاه را راه‌اندازی کرده‌اند و مشکل دیگر صنف لوازم یدکی خودرو، ورود خودروهای دست دوم است که احتمالاً مسائل و مشکلاتی به همراه خواهد داشت که اگر دیده نشود، اتحادیه مربوطه در مظان اتهام قرار می‌گیرد.
وی افزود: صادرات قطعات یدکی پنهانی انجام نمی شود، اما امروز به صورت غیرکارشناسی و به خاطر نبود زیرساخت ها، مقرر شده دستورالعمل تبصره ۴ ماده ۱۸ آیین نامه ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز برای لوازم یدکی تصویب شود.
حسینی، یکی دیگر از مشکلات صنف لوازم یدکی را تخصیص ارز دانست و اضافه کرد: حدود ۸۰ درصد قطعات یدکی، وارداتی هستند و بسیاری از قطعات تولیدی هم مواد اولیه وارداتی دارند بنابراین تسریع در تخصیص ارز اهمیت زیادی دارد و از طرف دیگر قطعات برخی از خودروهای خارجی و سنگین معدنی، راهسازی و صنعتی فقط در چند کشور دنیا انجام می شود و واردات آنها فرآیند پیچیده ای دارد!
وی تاکید کرد: برخی از افراد که تحت عنوان ترخیص کار شناخته می‌شوند، کارت بازرگانی دارند و برای بقیه هم قطعات وارد می کنند و بخشی از بیش اظهاری یا کم اظهاری ها نیز مربوط به این افراد است اما این افراد تخصص لازم را ندارند، شناسه کالا هم دریافت نمی کنند و مصرف کننده را دچار مشکل می کنند به طوری که به واردکننده رسمی ارز اختصاص نیافته و به جای آن کسانی که در حوزه های مختلف کار می کنند و تخصص ندارند مجاز به واردات می شوند.
◾️لوازم گروه آخر
اصولاً چندان نمی توان قیمت قطعات را به قیمت خودروها متصل کرد زیرا قیمت قطعات بر اساس نرخ دلار است اما در میان قطعه سازان بازه گسترده‌ای از اختلاف قیمت ها وجود دارد چرا که به طور مثال قطعه سازی به صورت دستمزدی فعال است که بازه افزایش قیمت کمتری می تواند داشته باشد و تأثیرپذیری آن از افزایش نرخ دستمزد و افزایش تورم روی سربار‌های آنهاست اما قیمت قطعات تعداد بیشتری از قطعه سازان متاثر از نرخ ارز و قیمت مواد اولیه است که تاثیر بیشتری داشته و متغیر است.
از قرار معلوم، خودروسازان مسیر خود را در قیمت گذاری طی می کنند ضمن اینکه محدودیت هایی نیز همچون قیمت گذاری دستوری با ورود نهاد‌هایی نظیر شورای رقابت و سازمان حمایت نیز وجود دارد؛ بنابراین قیمت خودروسازان در یک چارچوب و سیاستگذاری و قیمت قطعات بر اساس آنالیزی که خود ارائه می دهند در چارچوب های تعریف شده خودشان، تعیین می شود.
افزایش قیمت قطعات ارتباطی با افزایش قیمت خودروها ندارد زیرا قیمت قطعات کاملاً جداگانه محاسبه می شود که برای هر قطعه متفاوت است و هر قطعه ساز آنالیز خود را داشته و بر اساس آن قرارداد‌ها عقد می‌شود اما پیش بینی می‌شود که قیمت قطعات بالاتر از افزایش قیمت مصوب خودروسازان باشد و قطعاً زیان آن در خودروسازی متمرکز خواهد شد.
بدین ترتیب آن طور که به نظر می رسد تامین لوازم یدکی خودروهای داخلی در حال حاضر چندان با چالش اساسی مواجه نیست کمااینکه قیمت ها همچنان بالا می رود اما در مورد خودروهای چینی و وارداتی جدید مشکلاتی وجود دارد که باید برای آن برنامه ریزی کرد زیرا در این میان باید منتظر ماند و دید که چه محصولات وارداتی جدیدی به کشور راه پیدا می کند به نحوی که برخی از این محصولات تاکنون سابقه حضور در بازار ایران را نداشته اند و باید تامین قطعات آنها به درستی صورت گیرد وگرنه تبدیل به قوزِ بالا قوز می شود!
