گزارش “عصرآزادی” به مناسبت روز ملی نان و اصل فراموش شده مصرف نان کامل؛ بی توجهی به نان، بازی با جان !

?عصرآزادی/ شهرام صادق زاده

گرامیداشت ۲۲ آبان به نام روز ملی “نان” با اشاره به قداست و اهمیت نان به عنوان برکت سفره های مردم در فرهنگ آذربایجانی ها فرصت شایسته ای برای یادآوری ارزش و تکریم نان و تجلیل از خدمت گزاران عرصه گندم، آرد و نان از مزرعه تا سفره می باشد.

نقش کلیدی نانِ کامل در تضمین سلامت فراگیر، انکارناپذیر بوده و اگر ضروری‌ترین ارکان سلامت که همانا نان سالم است اصلاح و تامین شود بسیاری از اختلالات و بیماری‌های صعب‌العلاج امروزی مانند سرطان، پارکینسون، ام اس، آلزایمر و غیره پیشگیری و حتی درمان می‌شوند.

خوشبختانه آذربایجان شرقی به عنوان یکی از استانهای مهم در تولید گندم بوده و وجود کارخانجات صنعتی تولید آرد کامل باعث شده تا نان های کامل سبوس دار تبریز در سایر مناطق کشور به ویژه استان های جنوبی توزیع گشته و رضایت هموطنان را در پی داشته باشد.

                                         

▪️اهمیت نظارت بر نحوه توزیع آرد تا مرحله پخت و رسیدن به دست مردم

نان به عنوان کالایی اساسی و ضروری دارای اهمیت ویژه ای در سبد مصرفی خانوارهای کشورمان بوده و غذای اصلی و پایه بسیاری از مردم کشورهای جهان را نیز تشکیل می دهد. روزانه قسمت اعظم انرژی، پروتئین، املاح معدنی و ویتامین های گروه B شامل تیامین، ریبوفلاوین و نیاسین مورد نیاز بدن را تامین می نماید.

در ایران هم حدود ۶۰ الی ۶۵ درصد پروتئین و کالری و حدود 2 تا 3 گرم املاح معدنی و قسمت عمده ای از نمک طعام مورد نیاز روزانه افراد از خوردن نان تامین می شود.

در حقیقت، با مصرف متوسط روزانه 300 گرم نان، حدود 50 درصد پروتئین، 60 درصد تیامین و نیاسین، حدود 40 درصد کلسیم و 80 درصد آهن مورد نیاز بدن یک فرد بزرگسال تامین می گردد.

بنابراین اتحادیه نانوایان استانها باید به خوبی نحوه توزیع آرد تا مرحله پخت و رسیدن به دست مردم را زیر نظر داشته باشد تا در این میان تخلفاتی صورت نگرفته و موجب نگرانی شهروندان نگردد.

راه اندازی سامانه فروش آرد به صورت سراسری در راستای جلوگیری از فساد و سوءاستفاده های احتمالی، نهادهای نظارتی باید بر این سامانه کنترل و نظارت داشته باشند تا بتواند کارکرد خود را داشته باشد.

با توجه به جایگاه نان در سبد غذایی مردم به ویژه اقشار کم درآمد، همه فعالیت های حوزه آرد و نان باید به خوبی ثبت و ضبط شوند تا هیچگونه نگرانی برای شهروندان به وجود نیاید!

▪️نان باکیفیت نسبتاً گران بهتر از یک نان بی کیفیت ارزان!

ركن موثر در تولید نان سالم، آردی است كه در كارخانه های آردسازی استاندارد و دارای گواهینامه های لازم تولید می شود، این موضوع از گذشته در آذربایجان شرقی مورد توجه بوده و به گفته مسئولان، آردهای تولید شده در سطح استان ظرفیت و كیفیت لازم برای پخت نان سالم و مطلوب را دارند.

بر اساس بررسی های به عمل آمده، نان هرچه تیره تر باشد غنی تر و هرچه روشن تر باشد فقیرتر است، لذا اگر این فرهنگ در سطح جامعه اطلاع رسانی گردد هرگز کسی به سراغ نان سفید و روشن نمی رود.

خبرنگار “عصرآزادی” در گفتگو با مدیر یکی از واحدهای تولید آرد کامل در آذربایجان شرقی به این نتیجه رسید که مردم باید مطلع باشند که یک نان باکیفیت و کامل هرچند مقداری گران هم باشد بهتر از یک نان بی کیفیت است که نصف بیشتر آن به ضایعات تبدیل می شود!

او توانسته برای اولین بار در کشور با تولید نان کامل به همه ثابت کند که می توان همه نانها را سبوس دار کرده و ارزش غذایی و خواص درمانی نانها را افزایش داد بدون اینکه علامت داغ زدگی در آنها پدیدار گشته و در مراکز پخت و فروش ویژه عرضه نمود.

▪️پخت هر نان با آرد ویژه خود و کاهش فاجعه تهدید سلامتی!

“جواد فشنگ چی” با اشاره به اینکه هرچه آرد سفیدتر باشد نان تولیدی به حالت لاستیکی و سفت تر در می آید گفت: بالعکس، هرچه آرد کامل تر و سبوس دارتر باشد سبوس موجود در نان مانع لاستیکی شدن و سفتی آن می شود لذا اگر مشاهده می کنید نانهای سنگک امروزی مثل لاستیک شده اند یکی از دلایل اصلی آن مصرف آرد بربری برای پخت نان سنگک است، در حالی که اگر نانوا برای پخت هر نان آرد ویژه خودش را مصرف می کرد امروز کشور با فاجعه ضایعات و تهدید سلامتی مواجه نمی شد!

مدیرعامل گروه صنعتی آرد اطهر که از سال ۹۳ تولید آرد کامل را برای اولین بار در کشور ایجاد کرده‌ است ادامه داد: مردم ایران متاسفانه از لحاظ نارسایی های گوارشی، رتبه اول جهانی را در اختیار دارند لذا نانوایی‌های زنجیره‌ای نان کامل را در سطح شهرهای تبریز و بناب راه اندازی کرده ایم تا نان کامل در اختیار مردم قرار گیرد زیرا معتقدیم سرطان روده و معده و بیماری های گوارشی با مصرف نان کامل کاهش می‌یابند.

وی افزود: در حوزه فرهنگ سازی باید به سوی مصرف آرد کامل و به تبع آن نان کامل حرکت نماییم تا آرد تولیدی بدون جداسازی سبوس در اختیار مصرف کنندگان قرار گیرد لذا روزانه ۵۰۰ تن ظرفیت تولید آرد را داریم که بزرگترین میزان تولید آرد در شمال غرب کشور می‌باشد.

▪️حرکت به سوی استفاده از آرد کامل با جوانه های گندم برای تولید نان سالم

فشنگ چی با ذکر این نکته که از سال ۸۷ تولید آردهای تخصصی در ۲۹ نوع پرکاربرد را آغاز کرده‌ایم تا محصول نهایی با کیفیت تولید شود اضافه کرد: بناب به عنوان شهر پایلوت انواع نان های کامل بیشترین محل پخت و مصرف از آرد کامل و نان کامل را داراست و با فرهنگ سازی می توان به سایر مناطق کشور نیز تسری داد.

وی میزان ذخیره و توانمندسازی انبار مکانیزه مجموعه صنعتی خود را ۶۰ هزار تن گندم اعلام کرد و گفت: برخی نانوایی‌ها از نظر بهداشتی از چند و چون آرد سبوس دار اطلاع نداشته و نمی‌دانند بخش اعظمی از سبوس های استحصال شده مصرف دامی دارند لذا باید استفاده از آرد کامل با تمام جوانه های گندم برای تولید نان در دستور کار آنان قرار گیرد تا نان سالم به مردم عرضه گردد.

فشنگ چی در پاسخ به سوال خبرنگار “عصرآزادی” در خصوص علل کمبود نان در ماه گذشته پاسخ داد: این امر چند عامل داشت؛ فصل کاری جمع آوری سیب، گوجه فرنگی، سیب زمینی و پیاز در آذربایجان شرقی بود که از مرداد تا مهر به طول می انجامد، دولت نیز قیمت خرید گندم برای سال ۱۴۰۰ را با ۶۰ درصد افزایش اعلام کرد و آشفتگی خاصی در بازار نانوایی ها به وجود آورد در حالی که اصلاً سهم نانوایی‌ها کاهش نیافته بود بلکه اعلام قیمت خرید گندم برای سال آینده سوء استفاده برخی نانوایی‌ها در فروش آزاد و غیرمجاز آرد را باعث گردید.

▪️فرهنگ سازی برای مصرف غلات کامل برای کاهش میزان چربی خون

یک کارشناس تغذیه هم با اشاره به اینکه بیش از نیمی از کل انرژی روزانه بدن انسان باید از گروه نان و غلات تامین شود گفت: مصرف گروه نان و غلات برای تامین انرژی، رشد و سلامت دستگاه عصبی بسیار ضروری است.

“زهرا عبداللهی” افزود: مصرف مواد غذایی سرشار از فیبر مانند غلات کامل به کاهش خطر بیماری های قلبی – عروقی کمک کرده و در کنترل وزن مردم نیز نقش موثری ایفا می‌کند.

وی با اشاره به اینکه گروه نان و غلات شامل انواع نان، برنج، ماکارونی، گندم و جو، بیسکویت و ذرت است ادامه داد: غلات به دو گروه غلات کامل و غلات تصفیه شده تقسیم می‌شوند و نان‌هایی که از آرد کامل حاوی سبوس مانند سنگک و نان جو تهیه می‌شوند از کامل‌ترین نان‌ها هستند و افرادی که غلات کامل حاوی سبوس را به عنوان بخشی از رژیم غذایی مصرف می‌کنند، کمتر به بیماری‌های قلبی – عروقی مبتلا می‌شوند.

این متخصص بهبود تغذیه تصریح کرد: مصرف غلات کامل باعث می‌شود تا چربی خون بالا نرود و باعث می‌شود که انسان سریع‌تر سیر شده و مدت زمان زیادی طول بکشد تا مجدداً گرسنه شود.

عبداللهی اظهار کرد: گروه نان و غلات به علت داشتن مواد نشاسته‌ای به عنوان مواد غذایی تامین کننده انرژی محسوب می‌شوند و فیبر، انواع ویتامین‌های گروه B، آهن، پروتئین و منیزیم را نیز تامین می‌کنند.

وی با بیان اینکه هر روز حداقل 6 واحد از گروه نان و غلات مصرف کنید گفت: از نان‌هایی استفاده کنید که در تهیه آن‌ها جوش شیرین به کار نرفته است، نانی که با جوش شیرین تهیه می‌شود مانع جذب آهن و روی و کلسیم شده و به همین خاطر بهتر است نان‌هایی را مصرف کنید که برای ور آمدن خمیرشان به جای جوش‌شیرین از خمیر مایه استفاده شده باشد چرا که مصرف مواد سالم از گروه غلات و نان باعث جذب آهن، کلسیم و روی بیشتر در بدن می‌شود و نانهای کامل این ویژگی مهم را دارا هستند.

▪️لزوم اعمال سياست‌ های تشويقی و سوبسیدی برای كاهش هزينه نانوايان

پخت نان به صورت اصولی زنجيره طولانی از كاشت گندم در مزرعه تا تبديل به آرد در كارخانه آردسازی و در نهايت رسيدن به نانوايی را طی مي‌ كند.

مشكلات در هر یک از زنجيره‌ های توليد بر كيفيت محصول اثر می ‌گذارد اما در نهايت آن چه به چشم شهروندان می ‌آيد كيفيت نان است.

در طول ساليان اخير نشست های متعددي برای تعيين تكليف وضعيت نان و بررسی مشكلات نانوايان در دولت و سطح استان ها صورت گرفته است.

اگرچه به نظر می رسد دولت صدای اعتراض نانوايان را شنيده است اما شرايط فعلی اقتصاد و حساسيت مردم نسبت به قيمت نان، تصميم‌‌ گيري برای افزايش قيمت نان را دشوار كرده است.

هرچند اخیراً زمزمه‌ های افزايش قيمت در برخي رسانه‌ها منتشر شد اما در نهايت تصميم دولت بر ثابت ماندن قيمت نان بود، تصميمي كه بنا برنظر برخی كارشناسان اثر خود را در كاهش وزن چانه نان و كيفيت آن گذاشت!

اكنون دولت به دنبال بررسی راههای ديگری به جز افزايش قيمت نان براي جبران هزينه‌ هاي توليدي نانوايان است.

كارشناسان اما معتقدند اگر تصميم بر ثابت ماندن قيمت نان است دولت بايد سياست‌ هاي تشويقي ازجمله معافيت‌ هاي مالياتی، حق بيمه كارفرمايان و اختصاص سوبسیدهای بيشتر را جهت كاهش هزينه نانوايان در نظر بگيرد.

▪️حرکت به سوی مصرف نان های غلات کامل با اقناع ذائقه خانواده ها

متاسفانه بسیاری از شهروندان، سفیدی نان را به کیفیت آن ترجیح می‌دهند در حالی که از خاصیت نهفته در تیرگی نان غافلند زیرا سبوس، جدار خارجی گندم را تشکیل می‌دهد که دائماً در معرض آفتاب بوده و از اشعه خورشید تغذیه می‌کند.

به طور کلی تمام قسمت‌های فعال و زنده گندم در پوست آن جمع شده و دارای مقادیر بسیار زیادی از ویتامین‌ها، پروتئین و فیبر است که برای تامین املاح بدن مفید می باشد.

بدین ترتیب این ویژگی خاص سبوس است که قسمتی از رنگ آرد را تیره می‌کند اما متاسفانه رنگ سفید آرد برای مردم جذاب‌تر است، به همین خاطر مردم از نان های سبوس‌دار که به رنگ تیره تر پخته می شوند استقبال نمی‌کنند که البته این مسائل ناشی از عدم آگاهی آنهاست!

امام صادق(ع) می فرماید: چون نماز صبح را خواندی، پاره نانی بخور تا با آن دهان خویش را خوشبو سازی، حرارت خود را فرو نشانی، دندانهایت را محکم سازی، لثه ات را استحکام بخشی، روزی خویش را به دست آوری و خوی خود را نیز نیکو سازی…!

گفتنی است نان گندم کامل به علت طبیعت گرم و تر خود، خونساز بوده و در درمان کم خونی بسیار مفید می باشد که امیدواریم شهروندان بتوانند با اقناع اعضای خانواده خود، به سوی مصرف نان های غلات کامل گام بردارند که هم اکنون در چهار گوشه کلان شهر تبریز به خدمات می پردازند و در سایر مناطق کشور نیز راه اندازی خواهد گردید.