گزارش “عصرآزادی” از وضعیت نا به سامان فروش مایحتاج عمومی مردم در آذربایجان شرقی؛ مردم و فروشندگان، رو در روی هم!
?عصرآزادی/ شهرام صادق زاده
سالهاست مسئولان امر از چند هفته مانده به پایان سال، مُدام اعلام می‌کنند بازار به طور کامل تحت کنترل است اما بازار همواره با گرانی‌های سرسام‌آور و افسار گسیخته روبرو بوده و این وضعیت در آذربایجان شرقی نیز بدین شکل است.
این روزها آذربایجان شرقی، به واسطه شیوع ویروس کرونا، حال و روز خوشی ندارد اما مشکلات مردم استان تنها به درگیری با این ویروس منحوس ختم نشده است بلکه کسادی کسب و کارها و تعطیلی برخی از مشاغل، مشکلات معیشتی را هم به بار آورد که گریبان‌گیر بخش عظیمی از شهرستانها شده است.
کاهش درآمد مردم به خودی خود توان خرید را از آنها گرفته است به طوری که حتی بسیاری از اقشار کم درآمد، قادر به تهیه اقلام ضروری هم نیستند، اما این شرایط با افزایش افسارگسیخته قیمت اقلام و موج گرانی‌ها که گویا خیال توقف ندارد نیز سخت‌تر شده است.
گرانی‌ها را که کنار بگذاریم، به تازگی کمبود یا نبود برخی اقلام اساسی مانند روغن، مرغ و گوشت قرمز که در سبد مصرف روزانه خانوارها قرار می‌گیرد نیز شرایط را بسیار دشوارتر کرده است.
▪️برخی از فروشندگان روغن را یکی یکی و با هزار منّت عرضه می کنند!
از برخی از نقاط شهر تبریز خبر رسید که مردم به دنبال خرید ارزاق عمومی و مایحتاج روزانه خود به قیمت مناسب در پی یافتن مراکزی هستند که شایعه می شود اجناس را پایین تر از بازار آزاد می فروشند اما در واقع، اینچنین نبود!
شهروندی می گفت: در راسته کوچه، مرغ را ۲۰ هزار و ۴۰۰ تومان به نرخ مصوب دولت زده بودند ولی داخل مغازه ۲۶ هزار تومان می فروختند و جالب اینکه یک صف طولانی هم تشکیل شده بود.
یک شهروند دیگر هم تاکید کرد: در خیابان منجم، روغن نباتی می فروختند که صف طولانی به اندازه دو اتوبوس و بدون رعایت پروتکل های پروتکل بهداشتی وجود داشت که چنان هم برخورد خوبی با مردم صورت نمی گرفت!
همچنین شهروندان مشاهده نمودند که در خیابان دارایی، روغن نباتی 5 کیلوئی سهمیه ای به قیمت 70 هزار تومان به فروش می رسد مشروط بر اینکه مشتری ملزم به خرید 4 قوطی چای نیم کیلویی هر کدام به مبلغ 85 هزار تومان گردد!
مشاهدات میدانی خبرنگار “عصرآزادی” از وضعیت بازار روغن در تبریز نشان از آن دارد که نه تنها برخوردی با تولیدکنندگان متخلف در فروش اجباری کالا به همراه روغن انجام نشده بلکه نکته قابل تأمل اینجاست برخی از فروشگاه ها به جای آنکه کالاهای خود را در فروشگاه عرضه کنند آنها را راهی بازار کرده و با قیمت های بالا به فروش می رسانند.
به عنوان نمونه، روغن های دولتی که باید برای فروش در فروشگاه ها باشند، بار زده شده و راهی بازار آزاد می شوند و جالب اینجاست هیچ کس هم بر عملکرد فروشگاه ها نظارت ندارد و آنها به راحتی روغن های دولتی را در بازار گران تر می فروشند، به طوری که حتی تعدادی از فروشندگان، روغن ها در انبارها احتکار کرده تا شاید در روزهای آینده با قیمت ها بالاتری در بازار بفروشند و یکی یکی با هزار منّت در مغازه به مردم عرضه می کنند!
▪️اگر برخوردی صورت می گرفت در روز روشن، اجباری به خرید سایر کالاها عنوان نمی شد!
گره خوردن گرانی ها به افزایش قیمت ارز بهانه بسیاری از فروشندگان و تولیدکنندگان شده است، به طوری که آنها در مقابل چرایی افزایش نرخ کالاها در بازارمی گویند: دلار گران شده و ما هم به ناچار جنس را با قیمت گران تهیه و می فروشیم!
این پاسخی است که همه خریداران در زمان خرید کالاهایی که قیمت آنها در بازار گران می شود از زبان فروشنده ها می شنوند، هر چند برخی تولیدکنندگان برای تهیه مواد اولیه کالا و محصولات خود هزینه ارزی می کنند و این موضوع باعث هزینه تمام شده تولید برای آنها می شود اما ریشه این گرانی ها را باید در جایی دیگر جستجو کرد!
در مجموع باید گفت چرا با وجود گزارشات متعدد رسانه ها در فروش اجباری کالاها به همراه روغن، هنوز این نوع فروش غلط در تبریز انجام شده و فقط مسئولان آن را جرم دانسته و برخوردی با متخلفین نمی کنند!؟
در یک نگاه گذرا می توان دریافت به طور حتم اگر برخوردی صورت می گرفت تولیدکننده در روز روشن، اجباری به خرید سایر کالاها را به خریدار عنوان نمی کرد!
همچنین چرا با وجود تمام وعده ها در مدیریت عرضه روغن بازار احتکار این کالا داغ بوده و همه برای سود بیشتر به جای فروش روغن در صدد احتکار آن هستند!
اگر بنا به گفته مسئولان، تولید روغن نسبت به سال گذشته افزایش هم یافته است پس روغن ها راهی کدام بازار می شوند که مردم دستشان به آنها نمی رسد!؟
در حال حاضر کمتر از ۲۰ روز به پایان سال جاری مانده و مدیریت بازار کالاهای اساسی امری مهم برای دولت است اما مگر می شود با وعده، بازار را ساماندهی کرد؟! مگر بازار روغن در طول این چند ماه رنگ آرامش به خود دیده است؟
به نظر می رسد مسئولان به جای خط و نشان کشیدن، سری به بازار زده و از نزدیک در روند تولید و عرضه روغن قرار گیرند تا شاید در تصمیمات خود تجدیدنظر کرده و چاره ای برای مردم بلاتکلیف در بازار کنند.
▪️مسئولان مُدام می گویند با متخلفین برخورد می شود اما برخورد قاطعی وجود ندارد!
چرا روغن های دولتی که باید با نرخ دولتی در فروشگاه ها به فروش برسد، سر از بازار آزاد در می آورند و جالب است که هیچ مسئولی هم بر عملکرد فروشگاه ها نظارت ندارد و آنها به راحتی روغن های دولتی را در بازار گران تر می فروشند!
ماجرای خرید روغن از اواخر پاییز امسال به یک دغدغه جدی برای مردم تبدیل شده است، به نحوی که در نقاط مختلف آذربایجان شرقی و به ویژه تبریز صف خرید جهت تهیه روغن مایع و جامد خودنمایی می کند.
این در حالی است که در این ۶ ماه کمتر مسئولی، وجود بحران در بخش توزیع و تولید روغن را قبول کرده و مدام از رفتارهای هیجانی مردم در خرید روغن صحبت می کنند که قابل تامل است!
از آن طرف اما، مردم باید با کارت ملی برای گرفتن یک عدد روغن در صف بایستند و برخی از فروشگاه ها هم در حال فروش روغن سهمیه‌ای باشند و حتی برای مشتریان خود شرط بگذارند که اگر روغن می خواهید باید حتماً تن ماهی، چای یا رب گوجه فرنگی هم بخرید! زیرا این فروشندگان مدعی هستند که شرکت های روغن به شرط فروش برخی کالاها به ما سهمیه می دهند!
جالب اینجاست فروش روغن با کارت ملی و حتی فروش اجباری کالا هم با تکذیب مسئولان رو به رو می شود و با مصاحبه های مختلف اعلام می کنند این گونه رفتارها جرم بوده و با متخلفین برخورد لازم صورت می گیرد اما در واقع برخورد قاطعی وجود ندارد!
▪️انفعال بانک مرکزی در افزایش نرخ ارز موجب شده تا محاسبات حسابداری به هم بریزد
یک کارشناس اقتصادی درباره علل رشد سطح عمومی قیمت ها و ممانعت فعالان بازار از ارزان شدن قیمت کالاها متناسب با کاهش نرخ ارز گفت: چسبندگی قیمت ها پدیده ای است که سالهاست در اقتصاد ایران وجود دارد یعنی اینکه با گرانی قیمت هر کالا، پایین آمدن آن به سختی امکان پذیر است.
محسن صادقی ادامه داد: اکنون قیمت ارز در بازار نسبتاً پایین آمده است اما هیچ فروشنده و حتی تولید کننده ای حاضر به کاهش قیمت ها متناسب با کاهش نرخ ارز نیست زیرا انفعال بانک مرکزی در افزایش نرخ ارز در ماههای گذشته موجب شده تا محاسبات و سیستم ها حسابداری به هم بریزد.
وی افزود: بانک مرکزی قیمت دلار را آزاد نگه داشت و خیلی تلاش نکرد که نرخ این کالا که قیمت همه کالاها و خدمات نیز با آن مرتبط است سامان بخشد و یا به ثبات برساند، در چنین شرایطی نرخ ارز تا ۳۲ هزار تومان در بازار افزایش یافت و قیمت ها نیزدر بازار سیر صعودی به خود گرفتند، اکنون که قیمت ارز در بازار کاهش یافته است اما قیمت ها در بازار به دلیل چسبندگی قیمت کاهش نمی یابد، نتیجه چنین اقدام، فشاری است که اکنون به مردم وارد می شود.
صادقی اضافه کرد: با گرانی ارز و به دنبال آن رشد عمومی قیمت ها در بازار، دولت حتی خود را ملزم به ممانعت از افزایش قیمت مواد غذایی و کالاهای اساسی سبد مصرفی خانوار نکرد و ارز ۴۲۰۰ تومانی را به ارز نیمایی تبدیل کرده است.
وی تاکید کرد: با افزایش نرخ ارز تورم انتظاری در جامعه شکل گرفته است لذا این موضوع باعث شده تا آشفتگی در بازار قیمت ها رخ دهد، حال از آنجایی که نظارتی نیز از سوی مسئولان دولتی در بازار به چشم نمی خورد، بنابراین اعتراض مردم به گرانی ها هم به جایی نمی رسد!
▪️توزیع مایحتاج اساسی مشمول تنظیم بازار از طریق ثبت نام در سامانه جامع تجارت است
معاون نظارت و بازرسی سازمان صمت آذربایجان شرقی با تأکید بر تداوم اقدامات نظارتی و رصد سیستمی سامانه ها، دریافت اقلام اساسی مشمول تنظیم بازار اعم از روغن نباتی، قند، شکر و برنج را مستلزم ثبت اطلاعات در سامانه جامع تجارت دانست.
یوسف پایدار ضمن اشاره به فرآیند توزیع روغن نباتی از طریق شرکتهای پخش تعیین شده و تأمین روغن خوراکی از مرکز گفت: تمام فرایند یاد شده با ثبت اطلاعات در سامانه جامع تجارت امکان پذیر بوده و واحدهایی که اطلاعات خود را در سامانه ثبت ننمایند امکان خرید از شرکتهای پخش و مجاری قانونی با قیمت مصوب را نخواهند داشت.
وی افزود: قطعاً توزیع مایحتاج اساسی مشمول تنظیم بازار از طریق ثبت نام در سامانه جامع تجارت خواهد بود و واحدهای ثبت نام کننده با دریافت کد نقش و بر اساس همین کد با ارائه درخواست از شرکت های موزع نسبت به تأمین و عرضه اقدام خواهند کرد و شرکت های پخش نیز فهرستی از میزان عرضه به واحدهای صنفی را به معاونت نظارت و بازرسی جهت پایش، رصد و نظارت های لازم ارائه خواهند نمود.
معاون نظارت و بازرسی سازمان صمت استان با بیان اینکه صرفاً واحدهای دارای شناسه ثبت در سامانه جامع تجارت روغن خوراکی دریافت می نمایند، ادامه داد: فرایند یاد شده در این موضوع برای کل استان می باشد و با ثبت اطلاعات امکان رهگیری میزان خرید و عرضه میسر خواهد بود.
وی با اشاره به عملیاتی شدن طرح نظارتی پایان سال و ایام نوروز 1400 از 15 بهمن ماه لغایت 15 فروردین ماه سال آتی اظهار داشت: شهروندان عزیز می توانند هرگونه گزارش و شکایت های خود در خصوص تخلفات صنفی اعم از گرانفروشی، کم فروشی، عدم درج قیمت، عرضه خارج از شبکه و غیره را از طریق درگاههای مختلف سازمان نظیر سامانه تلفنی 124، سایت ir.124 و برنامه آپ اعلام نمایند.
پایدار در پایان بر رسیدگی به شکایت های مردمی دریافتی در سریعترین زمان ممکن تأکید کرد و افزود: واحدهای صنفی که از مجاری قانونی نسبت به خرید روغن اقدام می نمایند می توانند با قیمت مصوب روغن مورد نیازشان را دریافت و با قیمت مصوب نیز عرضه نمایند.
