عصر آزادی آنلاین / دکتر گلکاریان
سرانجام بعد از چندین سال از اقدام خفت بار و جنایت گونه دولت دونالد ترامپ و تحمیل کردن سخت ترین شرایط سیاسی، اقتصادی به کشور که به صراحت باید گفت، بیش از هر کسی مردم نجیب کشورمان زخمهای عمیقی را از اعمال تحریمهای ظالمانه آن برداشتند، دور جدید مذاکرات در رابطه با بازگشت طرفین به مفاد برجام از چند روز پیش آغاز و به نهایت روز جمعه به نتایج ملموسی رسید. هر چند بیان این نکته که این نتایج میتواند امیدوار کننده باشد، بسی زود است ولی همین که طرفهای مذاکره به پایتختهای خود باز گشته و قرار است در چند روز آینده بار دیگر به نشستهای کارشناسی خود ادامه بدهند، خود نشانگر روند مثبت مذاکرات و وزیدن بادهای اطمینان میان طرفین بوده است که میخواهند با تصمیم گیری و رایزنی اساسی با دولتهایشان در واشنگتن و تهران دوباره بر سر میز مذاکره بنشینند.
بر همین اساس مذاکرات درباره شرایط پیروی مجدد ایالات متحده و ایران از توافق هسته ای 2015 قرار است هفته آینده باز هم پس از پیشرفت کافی از توافق دستیابی به موفقیت روز جمعه 9 آوریل از سر گرفته شود. از نخستین دور مذاکرات و حضور هیئت ایرانی در وین، نفرات اعزامی ایالات متحده و حتی رابرت مالی با هیچکدام از اعضای هیئت نمایندگی ایران در وین مذاکره مستقیم نکرده است، اما بیشتر به اعضای اروپایی هیئت نظارت بر توافق متکی است و هیئت ایرانی هم با اطمینان از این قضیه استادانه روند مذاکرات را پیش برده اند.
کشورمان اصرار دارد که کلیه تحریم های اعمال شده از سوی ایالات متحده از سال 2016 ، از جمله مجازات های طبقه بندی شده توسط ایالات متحده به عنوان غیر هسته ای باید لغو شود. حتی دکتر ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان هم در پیام توئیتری خود به صراحت اعلام کرد که ایران مسیر منطقی برای پایبندی کامل به برجام ارائه کرده و تمامی تحریمهای ترامپ، ضد برجام بودند و بدون توجه به تمایزات و نامگذاریهای بی منطق و خودسرانه تحریمها باید همگی رفع شوند. هر چند برخی از تحلیل گران و ناظران سیاسی اظهار میدارند که هنوز مشخص نیست که آیا ایران هم اقدامات خود را برای بازگشت به قانون برجام انجام خواهد داد یا نه؟ اما همین که خبرهای منتشر شده از سوی خبرگزاریها که حاکی است ایالات متحده ابتدا تحریمها را لغو کرده و یک روز بعد ایران دست به اقدام خواهد شد و تمامی موارد را که مغایر با تعهداتش در برجام بوده، متوقف خواهد ساخت و وزارت خارجه آمریکا بعد از پایان نشست روز جمعه اعلام کرد که آماده اتخاذ اقدامات لازم برای بازگشت به برجام و رفع تحریمهایی است که بر خلاف برجام علیه ایران اعمال شده است. این در حالی است که بقول خبرگزاری فرانس 24، یک مقام ارشد اروپایی حاضر در جلسات مذاکره که نخواسته نامش فاش شود، اظهار داشته است که گفتگوهای روز جمعه میان هیئتهای اعضای برجام بسیار جامع، سازنده و دلگرم کننده بوده است. به اظهار این فرد، طرفها از آنچه که انتظار میرفت یک گام به جلو حرکت کرده اندولی انتظار میرود قدمهای مهم و زیادی را برداند تا به نتایج کافی برسند.
آنچه که چنین اخباری بسان روزنه امیدی در گشایش شرایط سخت اقتصادی و سیاسی موجب دلگرمی آحاد ملت میشود این است که دولت ترامپ قبل و بعد از خروج از توافق برجام دیواری مرتفع را علیه ایران ایجاد کرد که از تحریمهای قبل برجام گزنده، سخت و طاقت فرسا بوده است. اما با این حال نجابت، بردباری، حس وطن پرستی و دندان روی جگر گذاشتن توانست بر عمر ترامپ خاتمه بخشیده و خوابهای وی را بی تعبیر سازد و در نهایت به روزی برسیم که چنین اخباری را شنیده و این یادداشت را بتوانم به رشته تحریر در بیاورم.
هرچند برخی از خائنان وطن و روباه صفتانی که نام ایرانی به خود نهاده و در ایالات متحده طی نامه های اعتراض آمیز به جو بایدن خواستار شدت عمل در برابر ایران و عدم بازگشت به برجام شده اند، یا سناتورهایی که در مجلس سنای آمریکا به صراحت اعلام کرده اند که در صورت تصمیم گیری دولت بایدن در بازگشت به برجام و لغو تحریمها با وی همصدا نخواهند شد ولی خوشبختانه کنگره آمریکا و مجلس سنا دیگر حائز شرایط دوران قبلی نبوده و جمهوری خواهان تندرو از اکثریت برخوردار نیستند. باید اهمیت روند مثبت مذاکرات وین را زمانی فهمید که رئیس سازمان موساد اسرائیل سراسیمه بعد ازنشر اخبار مربوط به مذاکرات روز جمعه راهی واشنگتن میشود تا دولت بایدن را متقاعد به انصراف و یا تغییر مواضع کند.
عراقچی، معاون وزیر خارجه کشورمان در پایان گفتگوهای روز جمعه طی مصاحبه ای اعلام کرد که لغو کلیه تحریم های ایالات متحده که به دستور رئیس جمهور قبلی آمریكا اعمال شده بود گامی ضروری در احیای برنامه جامع اقدام مشترک است و فقط پس از تأیید لغو این تحریم هاست که ایران آماده است اقدامات لازم خود را متوقف كرده و به اجرای کامل برجام عمل کند. وی همچنین اظهار داشته است که گفتگوهای كامل در سطح معاونان وزارت امور خارجه روز چهارشنبه آغاز می شود و گفتگوهای فنی بین مقامات در این دوره موقت ادامه دارد.عراقچی همچنبن اعلام داشته است که مادامی که طرف آمریکایی جدی نباشد، ادامه مذاکرات هیچ معنایی نخواهد داشت.
به همین خاطر است که خبرگزاری ژاپنی کیودو از ملاقاتهای محرمانه در فرانکفورت و مسکو خبر داده و اعلام کرده است که طرج پایان بازی برای احیای مجدد برجام پیشنهاد شده و لذا آمریکا یک روز زودتر از ایران به تعهدات خود باز خواهد گشت. در همین حال وانگ اون، نماینده چین در آژانس بین المللی انرژی اتمی اظهار داشته است که “ما در حال رقابت با زمان هستیم تا واشنگتن و تهران به توافق هسته ای پایبند باشند. رضایت طرفین از کار کمیته های تخصص نشان میدهد که ممکن است وین به زودی شاهد احیای توافق هسته ای (برجام) باشد.”
باید گفت که ایران در طول چند ماه گذشته شیوه بازی دیپلماسی را به خوبی پیش برد. ابتدا اعلام اولتیماتوم سه ماهه به تروئیکای اروپایی در خروج از معاهده ان پی تی در صورت عدم لغو تحریمها و افزایش سطح غنی سازی اورانیوم و سپس اقدام به جا و شایسته در امضای سند راهبردی 25 ساله با چین که بنوبه خود خواهد توانست شکاف زلزله خیزی را در روابط بین چین و ایالات متحده هم ایجاد کند، موجب شده است که امروز دست ایران در مذاکرات وین فراتر باشد. هر چند زود است که بسیار امیدوارانه سخن از موفقیت زد ولی آنچه مسلم است بازی دیپلماسی به خوبی پیش میرود و با لغو تحریمها عملاً ایران خواهد توانست قراردادهای نفتی خود را منعقد کند و در بخش امور بانکی با آغاز تسهیلات لازم قانونی، مسیر تجارت هم باز خواهد شد. نکته مهمی که نباید فراموش کرد اینکه، ایران پس از دستور ترامپ برای خروج آمریکا همچنان به برجام پایبند ماند و حتی آنچه که طرفین باقی مانده در برجام نتوانستند در برابر جریان و تهدیدهای تحریمی آمریکا به شایستگی از برجام محافظت نمایند، امروز زبانشان قاصر است و تلاش دارند که ایران تلطیف سیاسی کنند.
بقول مرحوم سهراب سپهری: “اندکی صبر، سحر نزدیک است!
