امید آذربایجان

?عصرآزادی/ شهرام صادق زاده

همه ساله از ۱۴ تا ۲۱ اسفند ماه به نام هفته نیكوكاری نامگذاری شده است که به منظور جذب كمكها و هدایای مردم به خانواده های محروم و نیازمند بوده و جمع آوری و توزیع آن توسط ارگانهای خیریه صورت می گیرد اما وجود خیرین مدرسه ساز و بیمارستان ساز از اهمیت بسزایی برخوردار است و آذربایجانی ها یَد طولانی در این حوزه دارند.

کمتر کسی است که نام او و برادرانش را نشنیده باشد؛ کریم‌ مردانی آذری، تنها بازمانده خاندان مردانی آذری که در احسان و نیکوکاری سرآمد خیرین ایران بوده و به امپراطوران مدرسه‌ساز هم مشهورند.

حاج کریم با اینکه ازدواج نکرده و هیچ فرزندی ندارد ولی حدود ۶ هزار کودک آفریقایی را تحت سرپرستی خود گرفته و بیش از ۲۵ هزار دانش آموز ایرانی هم به خاطر مدارسی که او ساخته، از نعمت تحصیل بهره‌مند شده‌اند و بی شک، اين خانواده سند افتخار آذربايجان و کلاس جهانی آذربایجانی هاست.

برادران مردانی آذر با خدمات ارزنده ای که به اقشار مختلف مردم در دورترین و محروم ترین نقاط کشور و جهان کرده اند، نامشان در تارک تاریخ همچنان می درخشد و احسان و نیکوکاری با وجود آنها معنی پیدا می کند و به قول معروف باید گفت آذربایجان سیزه فخر ائدیر…

▪️انسانیت

کریم مردانی آذری در ۲۰ مهر ۱۳۱۳ در تبریز دیده به جهان گشوده است، پدرش محمد خان از تاجران خوشنام محله چرنداب تبریز و از همسنگران ستارخان و باقرخان در انقلاب مشروطه بود، در سال ۱۳۱۸ که کریم ۵ ساله بود پدرش دار فانی را وادع گفت.

بار سنگین تامین معاش بر دوش مادرش – زهرا مردانی آذری – افتاد، او با شغل خیاطی به سختی مخارج زندگی فرزندان را تامین می کرد لذا کریم نیز به تقاضای مادر درس و مدرسه رها کرده و زود وارد بازار کار شد تا بتواند مخارج خانواده را تامین کند.

حاج کریم کار خود را با شاگردی در چلوکبابی دایی خود در تبریز شروع کرد و سپس با مهاجرت به تهران به مدت ۱۰ سال در چلوکبابی شمشیری به کار ادامه داد و همواره از مرحوم شمشیری به عنوان استاد خود به نیکی یاد می کند و خود را مدیون راهنمایی های وی می داند.

بعد از ۱۰ سال که از چلوکبابی شمشیری جدا می شود برای خود مغازه ای به راه انداخته و در زمینه محصولات لبنی به فعالیت می پردازد، بعد از انقلاب به آمریکا عزیمت کرده و در این سالها در شهرهای لس آنجلس، نیویورک، پاریس و حدود ۳ سال در اتریش زندگی کرده و سپس به ایران باز می گردد.

خانواده نیکوکار مردانی آذری در ایران نهضت مدرسه سازی را از سیستان و بلوچستان، اطراف زابل شروع می کنند، اولین مدرسه در آنجا ساخته می شود و بعد در تهران و سپس در تبریز به احداث مدرسه می پردازند و صرف امور کمک رسانی به محرومان، با ساخت بیش از ۴۰ مجتمع شامل دبیرستان، هنرستان و کارگاه برای دانش آموزان عادی و استثنائی، اسم خویش را به عنوان معماران تمدن و سازندگان برج های عاطفه و امید جاودانه کردند.

برادران مردانی آذری مدارس پسرانه را به نام پدرشان محمد و مدارس دخترانه را به نام مادرشان زهرا ساخته اند و بعد از درگذشت برادرشان – غلامرضا – در سال ۱۳۸۵ مجتمع های ساخته شده را به نام ایشان نیز مزین کردند!

▪️نیکوکاری

کریم مردانی آذر؛ بزرگمردی که ازدواج نکرده ولی صاحب بیش از ۳۰ هزار فرزند است، خودش در این باره می‌گوید: شاید از روی چهره فرزندانم را نشناسم ولی احساسم عین حس پدر به فرزندانش است و اصلاً مهم نیست که با آنها نسبت خونی ندارم چراکه من با تک تک آنها نسبت دِلی دارم و اکنون بسیاری از آنها جزو نخبگان، پزشکان و هنرمندان هستند که در اقصی نقاط دنیا زندگی می‌کنند.

در حقیقت، اگر سری به مدارس حاج کریم که اکثراً برای کودکان معلول و محروم ساخته شده است بزنیم متوجه علاقه دانش آموزان به او خواهیم شد، آنها حاج کریم را پدر معنوی خود می دانند و نام خانوادگی خود را مردانی آذری معرفی می کنند که باید سرلوحه دیگر مدعیانی باشد که داعیه خیّری را در سر می پرورانند اما از فضلیت آن تنها باز کردن پپسی برای خود را دارند!

کریم مردانی‌آذر گفت: حدود ۳۰ سال است که به همراه برادرانم در امور خیریه فعالیت می‌کنیم، عمده فعالیت مان بیشتر بر روی مدرسه‌سازی متمرکز بود و در تهران، تبریز و دیگر شهرهای آذربایجان شرقی از جمله اهر، هریس، تیکمه‌ داش، تازه‌کند، صوفیان و غیره مدرسه ساخته‌ایم.

او افزود: اخیراً نیز تصمیم گرفتیم بیمارستان مجهز ویژه کودکان را در تبریز احداث نماییم که الحمدالله این بیمارستان را نیز تمام کرده و به دانشگاه علوم پزشکی تحویل دادیم و مابقی ماجرا در دست آنهاست.

این نیکمرد آذربایجانی با ابراز رضایت از نگهداری مدارسی که به آموزش و پرورش تحویل داده اند اضافه کرد: وضعیت مدارسی که ما ساخته ایم خوب است و کوتاهی در این خصوص انجام نمی‌گیرد، بنده نیز همچنان از مدارس بازدید می‌کنم و در راستای حل مشکلات آنان هر کمکی که نیاز باشد انجام می‌دهم.

او درباره انگیزه خاندان مردانی آذر از ورود به مدرسه‌ سازی توضیح داد: در دوران جوانی در تهران مغازه خواربار فروشی داشتم، مادرم به مغازه می‌آمد و برای افراد نیازمند ذغال می برد و در واقع، مشوق اصلی ما در امور خیر، مادرمان بود و تاثیرگذار ترین فرد در کل زندگی ما بود، به همین دلیل عنوان مدارس و بیمارستان خاوران تبریز را به نام مادر مرحوممان – زهرا – ثبت کردیم.

▪️کلاس جهانی

سازمان صلیب سرخ جهانی اخیراً در قالب یک گزارش از فعالیت های انسان دوستانه خانواده مردانی آذری تقدیر کرده؛ در صفحه اول ژورنال این سازمان آمده است:  ۱ > ۱۹۶ یعنی کمک‌های انسان دوستانه برادران مردانی آذری بیشتر از کمک‌های انسان دوستانه ۱۹۶ کشور جهان است.

اگر اروپایی ها و آمریکایی ها به علوم، تکنولوژی و اختراعات جهانی خود افتخار کرده و امروزه معیار برتری هر چیزی را با عنوان کلاس جهانی می‌سنجند، ایرانی ها به انسان های بزرگ و قابل احترام خود در کلاس جهانی مباهات می کنند و چه افتخاری بالاتر از مقام انسانی در سطح جهانی است؟

کریم مردانی آذری نمونه ای از انسان متواضع و خیرخواه است که آوازه انسانیت اش فراتر از مرزهای کشور رفته و چه بسا در آن سوی مرزها و در غرب مدعی حامی انسان، بسیار محبوب و مشهور است و این امر به سبب حمایت های وی از ۶ هزار کودک افریقایی و ساخت مدرسه و درمانگاه در کشورهای فقیر است!

البته او به این کار بسنده نکرده و به قول خودش «چراغی که به خانه رواست به مسجد حرام است»؛ در امر مدرسه سازی و کارهای عام المنفعه در سراسر ایران نیز کارهای بس بزرگ و محیرالعقولی انجام داده است که انجام چنین کارهایی فقط از عهده سازمان ها برمی آید لذا چنین کارهایی شاید با محاسبات ریاضی جور نیاید و فقط در یک کلمه با «عشق و اخلاص» می توان کارهای بزرگ و ماندگار را انجام داد.

بدین ترتیب، حاج کریم نمونه کامل انسان ساده زیستی در اوج ثروت است، بارها دیده شده که به تنهایی سوار بر اتوبوس BRT تبریز شده و از این نقطه شهر تا آن نقطه برای گردش یا سرکشی به طرح های در دست اجرا می رود.

او به ندرت حاضر به مصاحبه با خبرنگاران و مقابل دوربین عکاسان می شود و وقتی علت این امر از او پرسیده می شود می‌گوید: من با خدا معامله کرده ام و انسان یک سکه را یک بار خرج می کند و این معامله با دوربین و دیده شدن از بین می‌رود، درویش را هر کجا که شب آید سرای اوست!