بحران جوانی

? عصرآزادی آنلاین/ شهرام صادق زاده

مسئله اشتغال همواره چالش اصلی و یکی از مشکلات جدی کشور بوده و دولتهای ادوار مختلف وظیفه داشته اند برای حل مشکلات بیکاری جوانان و ایجاد اشتغال آنها گام‌های اساسی و عملی بردارند که با ضعف برنامه ریزی ها، جوانان نقشی در تصمیم گیری برای طیف خود نداشته اند.
ایجاد اشتغال و کاهش نرخ بیکاری از وعده‌های رئیس دولت سیزدهم بود به طوری که او پیش از انتخابات، وعده ایجاد سالیانه یک‌ میلیون شغل را داده بود که آمارهای منتشره مبنی بر ایجاد ۵۰۰ هزار شغل نشان می‌دهد که دولت در تحقق وعده خود تنها به نیمی از آن جامه عمل پوشانده است!
در شرایط فعلی این ایراد به دولت وارد است که به اهداف موردنظر در بحث ایجاد اشتغال دست نیافته است گرچه رسانه های همسو با دولت معتقدند این مهم، عملی شده و سر جنگ با منتقدان دارند.
یازدهم ماه شعبان به مناسبت سالروز ولادت باسعادت حضرت علی اکبر (ع) روز جوان نامگذاری شده است تا جوانان از فضائل آن حضرت بهره مند شوند اما در واقع، این روز فرصتی مناسب برای نگرش دوباره به مسائل حوزه جوانان کشور است تا بازتعریف دوباره این نسل به عنوان سرمایه اجتماعی مطرح شده و در لا به لای شعارهای عوام فریبانه محو نشود…
▪️اول جوانی

نرخ بیکاری گروه سنی ۱۵ تا ۲۴ سال در بهار سال گذشته ۲۲.۱ درصد برآورد شده است که این رقم در بهار سال جاری به ۲۴ درصد رسیده و به بیان ساده در بهار ۱۴۰۱ نسبت به بهار سال گذشته بالغ‌ بر ۵۲ هزار نفر به جمعیت بیکار در سن مذکور افزوده‌ شده است.
بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، نرخ بیکاری جوانان در گروه سنی ۱۵ تا ۲۴ ساله در تابستان ۱۴۰۱ نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۲.۷ درصد کاهش یافته و همین موضوع به دستاویزی برای رسانه‌های دولتی تبدیل‌ شده تا از موفقیت و عملکرد مناسب دولت برای کاهش بیکاری استفاده کنند!
در حقیقت، بیش از ۲۵ درصد جمعیت کشور را قشر جوان تشکیل داده‌اند که این سرمایه‌های اجتماعی کشور می‌توانند با برنامه‌ریزی‌های مناسب، زمینه ایجاد فرصت‌های مطلوبی را برای کشور فراهم کنند، در حالی‌ که امروزه این قشر از جمعیت برای کشور مبدل به تهدید شده‌اند!
علاوه بر بیکاری عده ای از جوانان از زمان فیلترینگ اینستاگرام و سایر اپلیکیشن های بین المللی به بعد، دستگاه‌های مختلف دولتی برای جوانان کشور هزینه کرده‌اند اما به دلایل معلوم، جوانان تمام این هزینه‌ها را به همراه خود از کشور خارج می‌کنند.
باید اذعان کرد عامه مردم نیز از واژه اشتغال درک نادرستی دارند به‌ طوری‌ که تلقی عموم مردم از فرد شاغل، کسی است که مزد و حقوق‌بگیر بوده و در یک بنگاه فعالیت می‌کند، در حالی‌ که گروهی از این افراد که ترک تحصیل می‌کنند، به‌ ویژه در مناطق روستایی، برای یکی از اعضای خانوار خود فعالیت می‌کنند که در این صورت در زمره کارکنان فامیلی بدون مزد قرار گرفته ولی به‌ اشتباه، خود را بیکار قلمداد می‌نمایند و یا افراد بسیاری هستند که کارکن مستقل بوده یا به‌ ویژه زنان در محل سکونت خود، مشغول انجام شغل خانگی و کسب درآمد بوده که در این صورت، آنان نیز در زمره شاغلین محسوب می‌شوند.
▪️عنفوان جوانی

تحقق وعده ایجاد یک میلیون شغل در سال از برنامه‌های مهم دولت سیزدهم است که بر اساس آن مقرر شده ظرف ۴ سال، ۴ میلیون شغل ایجاد شود اما کارشناسان اقتصادی و اجتماعی معتقدند ‌بدون توسعه بخش خصوصی در ایران امکان ظرفیت‌سازی اشتغال ممکن نیست و ایجاد وعده اشتغال میلیونی مستلزم فاصله گرفتن از اقتصاد دولتی و درآمدهای نفتی بوده و نیاز است تا همه جوانان استانهای دور و نزدیک ایران از فواید آن بهره مند گردند.
نائب‌ رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس با بیان اینکه دولت به وعده‌های خود در بحث ایجاد اشتغال عمل نکرده است گفت: دولت باید برای حل مشکلات بیکاری جوانان و ایجاد اشتغال برای آن‌ها گام‌های عملی بردارد.
سیدکریم حسینی با اشاره به عملکرد دولت در بحث ایجاد اشتغال طی یک و نیم سال تشکیل دولت سیزدهم افزود: متاسفانه در مدت زمانی که از فعالیت دولت سیزدهم می‌گذرد، شاهد عملکرد مناسبی در بحث ایجاد اشتغال از سوی دولت نبوده‌ایم و به نوعی اعدادی که در بحث ایجاد ایجاد اشتغال مدنظر بود محقق نشده است.
وی عنوان کرد: در شرایط فعلی این ایراد به دولت وارد است که به اهداف مورد نظر در بحث ایجاد اشتغال دست نیافته و به نوعی باید گفت که دولت به وعده‌های داده شده خود در بحث ایجاد اشتغال عمل نکرده است.
حسینی تاکید کرد: فعالسازی هرچه سریعتر پروژه‌ های نیمه‌تمام در حوزه های صنعت، کشاورزی و دیگر بخش‌ها می‌تواند یکی از راهکارهای جدی دولت جهت دستیابی به ایجاد اشتغال برای جوانان و کاهش نرخ بیکاری باشد و در این راستا باید گام‌های عملی جدی برداشته شود.
وی یادآور شد: دولت باید فرصت‌های جدید شغلی برای جوانان در کشور ایجاد کند زیرا در شرایط اقتصادی فعلی اصلی‌ترین دغدغه خانواده‌های ایرانی بحث اشتغال جوانان است و باید راهکاری برای ایجاد اشتغال و حل این چالش اساسی ارائه شود.
▪️آخر جوانی

تحقیقات نشان می دهد بسیاری از جوانان در نتیجه بیکاری و نداشتن شغل مناسب به بزهکاری و جرائم مختلف روی می‌آورند و به گفته جامعه شناسان، این موضوع در افراد آسیب دیده و در معرض آسیب بیش از سایرین به چشم می‌خورد و رهایی از این معضلات همبستگی و انسجام اقدامات دستگاه‌ های اجرایی را نیاز دارد.
قسمت نگران‌کننده موضوع، جوانانی هستند که در عین‌ حال نه در جستجوی کار بوده و نه در حال آموزش یا کسب مهارت هستند، این گروه به‌ شدت در معرض خطر به حاشیه رانده شدن از بازار کار و مواجهه با محرومیت‌ها و ناهنجاری‌ های اجتماعی هستند که توجه ویژه برنامه‌ریزان برای وضع سیاست‌های حمایتی از جمله فراهم کردن امکانات تحصیلی، مهارت‌ آموزی و اشتغال را طلب می‌کنند.
طبق تحقیقات به‌ عمل‌ آمده، مهم‌ترین مانع یافتن کار از دیدگاه اکثر جوانان، کم بودن فرصت‌های شغلی است که ناشی از مازاد عرضه نیروی کار به دلیل نرخ بالای رشد جمعیت است لذا تحقیقات نشان می‌دهد بسیاری از جوانان معتقدند تحصیلات و آموزش باعث تسهیل اشتغال نمی‌شود!
از سوی دیگر، اکثریت قابل‌ توجهی از کارفرمایان نیز سطح آموزش و تحصیلات جوانان، و توانایی آن‌ها در به‌کارگیری آن آموخته‌ها را در محیط کار، نسبتاً ضعیف ارزیابی می‌کنند که این امر ناشی از عدم تعامل بین مؤسسات آموزشی و بازار کار و در نظر نگرفتن نیازهای بازار کار در محتوای سیستم آموزشی است.
بدین ترتیب، برای رسیدن به یک جامعه سالم نقش جمعیت جوان بسیار چشمگیر و مفید است زیرا شناخت شرایط موجود اشتغال در ایجاد فرصت‌های شغلی جدید برای جوانان حائز اهمیت است اما متأسفانه جوانان کشور ما در حال حاضر با مشکلاتی زیادی از جمله عدم اشتغال مناسب برخوردار هستند، شواهد و قرائن هم‌ نشان دهنده آن است که صدرنشین بحران‌های آینده کشور بحران گسترده بیکاری خواهد بود و مبادا جوانان با افسردگی روبرو شده و این بیت تداعی گردد که: تبه کردم جوانی تا کنم خوش زندگانی را/ چه سود از زندگانی چون تبه کردم جوانـی را!