در آذربایجان شرقی با سرعت کم رانندگی کنید!

عصرآزادی آنلاین/ شهرام صادق زاده

آذربایجان‌ شرقی به عنوان مهم ترین استان منطقه شمالغرب و غرب کشور دارای ۲۳۵ کیلومتر آزادراه، ۴۵۳ کیلومتر بزرگراه، ۹۲۲ کیلومتر راه اصلی، ۲ هزار و ۷۵ کیلومتر راه فرعی و ۱۰ هزار و ۴۴۱ کیلومتر راه روستایی است که متاسفانه تمام راه های آن بدون استثناء دارای ایرادات و نواقص فنی هستند و خود، موجب وقوع تصادفات می گردند.
آذربایجانی های ساکن استانهای شمالغرب نیز همانند سایر مناطق کشور، عید نوروز را جشن گرفتند تا بهار زندگی شان را با نشاط و شادمانی آغاز کنند اما متاسفانه ۱۷ خانواده این استان به علت تصادفات رانندگی رخت عزا پوشیدند.
حوادث رانندگی جزئی از زندگی مردم این دیار تبدیل شده است؛ حوادثی که سایه شوم آن دست سر مردم بر نمی‌دارد و هر سال تکرار می‌شود تا جشن مردم را به عزا بنشاند. مسئولان علت اصلی آن را خطای انسانی رانندگان می‌دانند و بی‌احتیاطی‌های رانندگان را برجسته می‌کنند و بیشتر از عواملی همچون خستگی و خواب‌آلودگی، بی‌توجهی به جلو، سرعت غیرمجاز و انحراف به چپ سخن می‌گویند اما کارشناسان حوزه راه نظر دیگری دارند و جاده های غیراستاندارد و خودروهای غیراستانداردتر را عامل وقوع تصادفات رانندگی عنوان می کنند که گویا با میدان دیدِ برخی از مسئولان زاویه دارد…

◾️حادثه اول

رئیس پلیس راه آذربایجان شرقی اعلام کرده که از ۲۴ اسفند سال ۱۴۰۲ تا روز ۱۳ فروردین سال ۱۴۰۳ تعداد ۱۷ نفر بر اثر سوانح رانندگی در جاده های این استان جان باخته اند.
سرهنگ حبیب آبراهه افزود: در این مدت ۲۶۴ فقره تصادف جرحی در جاده های آذربایجان شرقی روی داده و نیز ۹۸۵ دستگاه خودرو به دلیل تخلفات خطرساز توقیف شده اند.
وی عمده دلایل تصادفات نوروزی در محورهای ارتباطی آذربایجان شرقی را تخطی از سرعت مطمئنه و عدم توجه به جلو اعلام کرد و از رانندگان خواست در وضعیت خستگی و خواب آلودگی از ادامه سفر خودداری کنند.
آن طور که کارشناسان حوزه حمل و نقل می‌گویند آذربایجان شرقی از نظر زیرساخت‌های حمل و نقلی یک‌ پنجم نیازهای کشور را داراست و همانند سایر استانهای ایران، کمترین نرخ راه را در دنیا دارد.
نرخ راه‌های ایران یک‌ پنجم نرخ راه‌های کشور جنگ‌ زده ای همچون سوریه است، حتی کشور آفریقای جنوبی نیز راه‌های بیشتری از ایران دارد و ایران یک‌ بیستم آن را در اختیار دارد لذا در شاخص نرخ راه، ایران با کشورهای پیشرفته‌ای مانند ژاپن، آلمان، فرانسه و اسپانیا قابل مقایسه نیست.
در نگاه جزئی تر نیز می توان گفت استان پرترددی مانند آذربایجان شرقی راه‌های رها شده قابل توجهی دارد که متاسفانه مسئولان به توسعه و تکمیل آنها اهمیتی نمی‌دهند که حتی اعتبار نگهداشت راه‌های ما یک‌ دوم کشورهای فقیر دنیاست.
از سوی دیگر تولید و عرضه خودروهای بی‌کیفیت داخلی و چینی نیز در جان‌ باختن هم استانی هایمان بی‌تاثیر نیستند زیرا مردم مجبورند برای این ارابه‌های مرگ ناایمن صدها میلیون یا میلیاردها تومان بپردازند که در نهایت همین خودروهای بی‌کیفیت به تابوت آنها تبدیل ‌شود.
این در حالی است که شاید باز شدن به موقع ایربگ‌ها و کیفیت فنی خودروها بتواند از مرگ و میر و حتی مصدومیت افراد در تصادفات پیشگیری کند اما در این میان نباید از خودروهای فرسوده غافل ماند که مزید بر علت شده‌ و موجب مرگ سرنشینانشان در جاده ها می گردند.

◾️حادثه بعدی

هر چند بنا به اظهارات کارشناسان، جاده های آذربایجان شرقی هنوز یکی از مرگبارترین جاده های جهان است اما شاید بتوان، کفه تاثیر عامل راه و خودرو را با سرمایه گذاری بر روی اصلاح جاده ها پایین تر آورد در حالی که کاهش تاثیر عامل انسانی در بروز تصادفات، تنها با تغییر فرهنگ رانندگی و رعایت کامل قوانین رانندگی میسر خواهد بود.
یک کارشناس مسائل اجتماعی در بررسی آمار تلفات جاده ای با سایر حوادث معتقد است که آمار سالانه کشته شدگان حوادث ترافیکی در محورهای مواصلاتی استانهای ایران تقریباً معادل میانگین سالانه شهدای جنگ تحمیلی است.
غلامرضا نورآبادی از مقایسه این آمار با سقوط هواپیما سخن به میان آورد و افزود: ۱۷ هزار مرگ در سال یعنی چیزی معادل سقوط ۶۰ فروند هواپیمای air bus با تقریباً ۳۰۰ سرنشین؛ یعنی هر ماه سقوط ۵ فروند؛ یعنی هر هفته سقوط بیش از یک فروند air bus که بسیار تاسف آور است.
به گفته وی تخمین خسارات اقتصادی ۱۷ هزار کشته در سال بر اثر تصادفات رانندگی از آمارهای نجومی حکایت می کند تا جایی که در ایران هزینه های اقتصادی و اجتماعی تصادفات رانندگی حدود ۸ درصد تولید ناخالص داخلی است که چیزی معادل ۵۱ هزار میلیارد تومان را در بر می گیرد.
نورآبادی با اشاره به اینکه با نیمی از همین مبلغ می توان تمام جاده ها و خودروهای کشور را ایمن کرد یادآور شد: در این خسارت ۵۱ هزار میلیارد تومانی، خسارات بیماری های روانی – اجتماعی و برخی آسیب های اجتماعی ناشی از تصادفات مثل فقر خانواده، اعتیاد، طلاق و سایر آسیب های اجتماعی که کشور را درگیر کرده، لحاظ نشده است.
با این تفاسیر می توان نتیجه گرفت برای داشتن سفری ایمن و عاری از تصادف در محورهای آذربایجان شرقی، احتیاط، پرهیز از هر گونه ماجراجویی جاده ای و صد البته سرعت و سبقت غیرمجاز لازم و ضروری است که نباید آذربایجانی ها این موارد را سَرسَری بگیرند.

◾️حادثه آخر

واقعیت این است که مسافت‌های طولانی راه‌های زمینی در استانهای کوهستانی همچون آذربایجان شرقی، زمینه خستگی و خواب‌آلودگی را فراهم می‌کند اما امکانات کافی برای اقامت ارزان و مناسب در بین راه‌ها برای مسافران فراهم نشده تا نیازی نباشد رانندگان مسافت‌های طولانی را یکسره رانندگی کرده و شاید بتوانند با یک شب استراحت، خطر مرگ در تصادف رانندگی را کاهش دهند.
در عین حال جاده‌های خراب و پر از دست‌انداز و چاله و چوله باعث می‌شود رانندگان برای آسیب کمتر به خودروی خود، مجبور باشند مارپیچی رانندگی کنند که آنهم یک عامل جدی برای وقوع تصادف است؛ چاله‌هایی که نه تنها اعصاب راننده را به هم می‌ریزد و زمینه تصادف را فراهم می‌کنند، بلکه عامل مهم نقص فنی خودروهایی است که بدون این دست اندازها هم چندان ایمن نیست.
مسئولان امر اما این بار هم با ساده‌سازی مسئله، راه‌ حلی غیرکارشناسی پیدا کرده‌ اند و بدون توجه به اصول روان‌ شناسی، جامعه‌ شناسی و در نظر گرفتن سایر عوامل مانند نقش جاده و خودروها، از قرار معلوم قصد چند برابر کردن جریمه‌های رانندگی را جهت کاهش جرایم و آمار تصادف‌ها دارند که ایده بسیار بیهوده ای است.
شاید در یک نگاه ساده، چند برابر کردن نرخ جریمه‌های رانندگی در کوتاه‌ مدت بتواند تا اندازه‌ ای آمار تصادفات را کاهش دهد اما کسی حال راننده‌ای که با انبوه مشکلات مختلف، با خودروی مُدل پایین که تنها سرمایه آن است به سفر آمده تا تمدد اعصاب کند را درک نمی‌ کند.
بدین ترتیب و در غیبت خودروهای استاندارد، امن و باکیفیت و با وجود جاده‌های طولانی و ناهموار کشور، فرهنگ سبقت گرفتن و کل کل کردن راننده‌ها که خود زاییده ضعف آموزش و مدیریت دستگاه‌های مسئول است فاجعه‌ای بزرگ را رقم زده که مرگ غم‌ انگیز جوانان آن جگرسوز است؛ تصادفاتی که عید نوروز ۱۴۰۳ را برای برخی از خانواده ها به عزا تبدیل کرد و متاسفانه هر سال نیز تکرار می‌شوند و همه دست روی دست گذاشته و نظاره گرند.