حرکت لاک پُشتی احداث آزادراه تبریز - بازرگان - اروپا از نگاه "عصرآزادی"
رشد تولید از مسیر ترانزیت می گذرد
?عصرآزادی/ شهرام صادق زاده
وقتی درباره ترانزیت کالا سخن به میان می آید در خصوص موضوعی صحبت می‌شود که قرار است جایگزین درآمد نفتی کشور شود زیرا ترانزیت با نفت برابری کرده و برای کسب درآمد دیگر نیازی نیست دست در چاه نفت کنیم و سرمایه آیندگان را از کشور خارج نماییم لذا کافی است محورهای ترانزیتی مهم کشور را تکمیل و به اتمام برسانیم تا در راه کسب درآمدهای غیرنفتی از طریق صادرات کالاها گام برداریم.
موضوع ترانزیت، خودِ اقتصاد مقاومتی است زیرا در این وادی، خدمات می‌دهیم و سود سرشاری می‌گیریم که مزایای ژئوپولوتیکی و امنیتی هم برای ما دارد ولی برخی مسئولان چنین نگرشی به موضوع ندارند و ترانزیت را نمی‌شناسند و اشرافیتی هم‌بر آن ندارند در حالی که همسایگان مدرن ما از این مسئله متنفع می گردند.
محور تبریز – بازرگان از نظر ترافیک بین‌المللی و موقعیتی که در شبکه شرقی – غربی جاده ابریشم، مسیر آسیا – اروپا و شبکه بزرگراهی آسیا دارد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است که تکمیل احداث آن سالهاست که بدون اهتمام ادوار دولت ها مواجه شده و قرار است امسال با جدیت تمام آغاز شده و شاهد تحقق اصلی‌ترین وعده دولت به مردم آذربایجان باشیم که البته اگر قضا و قَدَری پیش نیاید…
▪️قطعه اول
اردیبهشت ماه سال ۹۴ بود که در سفر هیئت دولت به آذربایجان شرقی دستور احداث پروژه ای حیاتی برای توسعه شمال غرب کشور و احیای مسیر تاریخی جاده ابریشم توسط رئیس جمهور داده شد و پروژه آزادراه تبریز – مرند – بازرگان کلید خورد تا نخستین پروژه مشترک آزادراهی میان ایران و ترکیه در این محور ساخته شود.
وزیر وقت راه و شهرسازی در مراسم کلنگ زنی این پروژه طول آن را ۲۵۳ کیلومتر بیان کرد و گفت: آزادراه تبریز – بازرگان با همکاری سرمایه‌گذار خارجی و دولت احداث می‌شود که سرمایه گذار ترکیه ای آن در همان در ابتدای اجرا انصراف داد!
لازم به توضیح است که طبق وعده دولتمردان برآورد اولیه برای اتمام این طرح ۵ سال اعلام شده بود که با گذشت ۷ سال تنها در یک قطعه تبریز – صوفیان اجرا شده و از اجرای بقیه طرح خبری نیست!
قرار بود یک شرکت ترکیه با نام برگئز ۶۵ درصد این پروژه را انجام داده و ۳۵ درصد بقیه نیز توسط دولت ایران احداث شود ولی پس از گذشت بیش از یک سال از کلنگ زنی آن، مقدمات کار فراهم نشده و شرکت تورک به خاطر برخی از مشکلات و بروکراسی‌های اداری رایج در کشور ما از نهایی شدن قرارداد ساخت این آزادراه منصرف می شود!
این در حالی است که نباید فراموش کرد که دولت ترکیه با احداث این پروژه دسترسی مطمئنی به خلیج‌فارس پیدا می کرد ولی متأسفانه کاغذبازی های اداری، روند طولانی صدور مجوزها و عقد قراردادها در کشور ما باعث گردید تا سرمایه گذاران خارجی، تَرکِ قرارداد ساخت این آزادراه و پروژه های مشابه را نهایی نکنند!
بر اساس مصوبه دولت وقت، ساخت این آزادراه که از مهم‌ترین پروژه‌های آزادراهی کشور بود باید حداکثر تا دی‌ماه ۹۴ آغاز می‌شد ولی بعدها اجرای این طرح بزرگ که می‌توانست نقش بزرگی در رونق اقتصادی و توسعه کشور و شمال غرب داشته باشد، به فراموشی سپرده شده و هنوز هم اندر خم یک کوچه بمانیم!
▪️قطعه دوم
آزادراه تبریز – مرند – بازرگان از اَبَرپروژه‌های آذربایجان شرقی و بخشی از اتوبان ۲۰ هزار و ۵۵۷ کیلومتری قاره آسیا به شمار می‌رود که از کمربندی توشین در مرکز توکیو پایتخت ژاپن آغاز شده و پس از عبور از کشورهای کُره شمالی، چین، ویتنام، کامبوج، تایلند، میانمار، هندوستان، بنگلادش، پاکستان، افغانستان و ایران در مرز بین ترکیه و بلغارستان خاتمه می‌یابد.
این آزادراه به عنوان بخش مهمی از کُریدور بین المللی شرقی – غربی کشور از گمرک دوغارون در مرز افغانستان شروع شده و پس از عبور از تهران به گمرک بازرگان در مرز ترکیه ختم می‌شود که بخشی از این مسیر از تهران تا تبریز ساخته شده و در حال بهره برداری است، بخشی نیز به طول ۶۴ کیلومتر از غرب شهر تبریز شروع شده و پس از عبور از صوفیان به مرند می‌رسد.
آزادراه تبریز- مرند – بازرگان به طول ۲۵۳ کیلومتر از محورهای پرتردد سفر‌های تجاری و تفریحی منطقه به شمار می‌رود که عملیات اجرایی آن در سال ۸۶ آغاز شده و اجرای آن موجب کاهش زمان سفر، افزایش ظرفیت تردد جاده‌ای در این مسیر، افزایش سطح کیفیت ترافیک، کاهش تصادفات و افزایش ایمنی، کاهش مصرف سوخت، توسعه شبکه آزادراهی کشور و افزایش سهم ایران در بازار ترانزیت کالا و مسافر به منطقه قفقاز و ترکیه می‌شود.
توسعه زیرساخت‌های جاده‌ای و ارتباطی آذربایجان‌شرقی به عنوان بستر دستیابی ایران به منطقه قفقاز و ترکیه از اولویت‌های دولت سیزدهم برای توسعه زیرساخت‌های جاده‌ای و ارتباطی کشور و آذربایجان شرقی بوده که برای تحقق آن ۲ هزار و ۳۸۳ میلیارد تومان اعتبار تصویب شده که با بهره برداری کامل از آزادراه تهران – بازرگان، راه دسترسی از پایتخت کشور به مرز ترکیه به طول حدود ۹۰۰ کیلومتری به شکل آزادراه فراهم می‌شود.
به گفته کارشناسان اقتصادی، مسیر تبریز – بازرگان مسیر اصلی ترانزیت کالا و مسافر با کشور ترکیه، اتحادیه اروپا و منطقه قفقاز است که سالانه بیش از ۱۵ میلیون تُن بار و ۱۰ میلیون مسافر از طریق آن جابجا می‌شوند لذا دولت سیزدهم ۶ هزار میلیارد ریال اعتبار را به آن اختصاص داده تا در بازه زمانی ۲ ساله روند اجرایی این طرح تسریع یابد.
▪️قطعه آخر
آزادراه تبریز – بازرگان یکی از پروژه‌های نیمه‌کاره در آذربایجان‌شرقی و منطقه شمالغرب کشور است که به دلیل وداع با دولت دوازدهم، همچنان سال هاست خاک خورده وعده‌های توخالی شده و در حال حاضر به صورت پیشرفت لاک پُشتی حرکت می کند.
به گفته کارشناسان حوزه راه، برای تکمیل و بهره برداری مابقی محدوده آزادراه، نیاز به ۹ هزار و ۹۶۵ میلیارد ریال است که اگر دولت سیزدهم سهم خود را به موقع پرداخت کند پیشرفت قابل ملاحظه ای رقم خواهد خورد که از این میزان اعتبار سهم وزارت راه و شهرسازی ۵ هزار و ۷۶۷ میلیارد ریال و سهم شرکت ساخت آزادراه تبریز – مرند چهار هزار و ۱۹۸ میلیارد ریال می باشد.
مدیر پروژه آزادراه تبریز – مرند با بیان اینکه ۶۰۰ میلیارد تومان در سفر سال گذشته رئیس جمهوری ۶ هزار میلیارد ریال در بازه زمانی دو ساله برای اجرا و بهره برداری این پروژه مصوب شد گفت: از این میزان دو هزار و ۳۰۰ میلیارد ریال در سال گذشته پرداخت شده و امسال نیز سه هزار میلیارد ریال به علاوه ۷۰۰ میلیارد ریال باقی مانده از اعتبار سال گذشته پرداخت می‌شود.
فرزین آقازاده، پیشرفت فیزیکی کل پروژه را حدود ۳۰ درصد اعلام کرد و افزود: این پروژه با برآورد اولیه ۲۱ هزار و ۲۸۹ میلیارد ریال در سال ۱۳۹۸ آغاز شده و قرار بود در سال گذشته به اتمام برسد که به علت عدم تامین مالی راکد ماند که در سال گذشته با تزریق اعتبار دوباره عملیات اجرایی آن شروع گردید و تجهیز کارگاه، ماشین آلات و نیروی انسانی این پروژه انجام شده است.
بدین ترتیب، آزادراه تبریز – مرند – بازرگان از پروژه‌های ناتمام منطقه آذربایجان است که بهره برداری از این مسیر توسعه استان های شمالغرب ایران را هموارتر می‌کند لذا در این منطقه پروژه‌های ناتمام و راکد مربوط به سال‌های گذشته وجود دارد که باید اولویت مدیران ارشد این استانها باشد زیرا حوزه راه جزو اولویت‌های نخست بوده و تبریز را از طریق این مسیر به اروپا متصل شده و منافع اقتصادی را به ارمغان خواهد آورد!
