علاقه به موسیقی در ذات آذربایجانی هاست

عصرآزادی آنلاین/ شهرام صادق زاده

مراسم اختتامیه سومین جشنواره موسیقی فجر آذربایجان با تجلیل از پیشکسوتان این عرصه در سینما ناجی تبریز برگزار شد که در آن ۴۵۰ هنرمند شاخص عرصه موسیقی آذربایجان در بخش‌های مختلف دست به دست هم روز‌های ماندگار هنری را آفریدند.
از آنجایی که تبریز محور تمدن و عرصه کُنش فرهنگی ایران است باید به بسط و گسترش فرهنگ و هنر این دیار و حفظ موسیقی اصیل آذربایجانی اهتمام گردد و وظیفه متولیان و مسئولان هنری در این میان بسیار سنگین است تا بدون تنگ نظری های سابق، شهروندان از موسیقی دلخواه خود بهره مند شده و بسیاری از آسیب‌های این حوزه مرتفع گردد.
در حقیقت، سومین جشنواره موسیقی فجر آذربایجان شرقی همزمان با سی و نهمین جشنواره موسیقی فجر کشور با ۵۷ اجرا توسط ۴۵۰ هنرمند در سطح ۱۵ شهرستان این استان به مدت ۵ روز برگزار شد و با تجلیل از آیت قنبری، وارطان واهرامیان و وحید گل بوستانی به عنوان پیشکسوتان عرصه موسیقی آذربایجان به کار خود پایان داد.
نباید فراموش کرد که جشنواره موسیقی فجر مهمترین جشنواره موسیقی کشورمان است که از سال ۱۳۶۴ تاکنون معمولاً در بهمن ماه هر سال در تهران برگزار می شود و با مشارکت هنرمندان استانها، این رویداد موسیقیایی در آذربایجان شرقی به سه سالگی خود رسید و ضرورت دارد تا در سالهای آتی زیرساخت های لازم جهت برگزاری اصولی آن بیش از پیش ارتقا یابد…

◾️اجرای اول

جشنواره‌ موسیقی فجر در سال ۱۳۶۴ فعالیت خود را با عنوان “جشنواره ملی سرود و آهنگ‌های انقلابی” آغاز کرد و به مدت ۴ سال با همین نام به فعالیت خود ادامه داد و سپس با عنوان “جشنواره موسیقی فجر” به فعالیت خود ادامه داد.
در دوره پنجم، جشنواره برای اولین بار دارای لوگوی ویژه شد و نماد‌هایی یافت که از این رخداد مهم خبر می‌ داد اما دو سال بعد در سال ۱۳۷۰ که جشنواره برای اولین بار به صورت بین‌ المللی برگزار شد و علاوه بر گروه‌های داخلی در سبک‌های متنوع، چند گروه خارجی نیز در جشنواره حاضر شدند، این رویداد موسیقایی شکل گسترده‌تری به خود گرفت.
در آن سال، بیشتر تلاش شد تا موسیقی کشور‌های مسلمان محور فعالیت‌ های بخش بین‌ الملل قرار گیرند و در همین راستا بخش “معرفی موسیقی ملل مسلمان” شکل گرفت که در آن برترین چهره‌های موسیقی مسلمان در جهان حضور داشتند که از آن جمله استاد هابیل علی‌اف از کشور آذربایجان با آواز نصرالله ناصح‌ پور به اجرای برنامه پرداختند.
اما در سال ۱۳۷۶ و در سیزدهمین جشنواره برای اولین بار بخش‌های دیگری به جشنواره اضافه شد که گروه‌های موسیقی زنان پس از حدود دو دهه سکوت توانستند در جشنواره موسیقی فجر به اجرای برنامه بپردازند و بخش «ویژه‌ی بانوان» نیز کار خود را آغاز کرد. این بخش در سال‌های بعد نیز کماکان در جشنواره حضور داشت و البته مدتی بعد از آن به عنوان جشنواره‌ای مستقل تحت عنوان “گل یاس” به فعالیت خود ادامه داد و اینگونه تغییرات در ساختار جشنواره در سال‌های بعد نیز ادامه یافت.
در دوره بیستم، نگاه جشنواره به طور خاص و ویژه به بحث پژوهش در موسیقی معطوف و در دوره بیست و سوم بخش رقابتی در جشنواره موسیقی فجر راه‌اندازی شد، در ادوار بعدی نیز موضوع جوان گرایی به عنوان محور اصلی جشنواره مطرح گردید.
در ادوار اخیر با نگاهی به تجربیات سال‌های گذشته تلاش شد تا با حضور گروه‌های حرفه‌ای و اضافه شدن “جایزه باربد” برای انتخاب بهترین آثار تولیدی، ضمن توجه ویژه به بخش تولید، تلاش‌هایی در خصوص اعتبار بخشی به این رخداد مهم انجام شود تا نوبت به دوره سی و نهم رسید.

◾️اجرای دوم

مدیرکل فرهنگ و ارشاد آذربایجان شرقی از مشارکت بی سابقه هنرمندان در جشنواره های هنری فجر خبر داد و گفت: در سومین جشنواره موسیقی فجر استان تعداد ۴۵۰ نفر از هنرمندان شاخص موسیقی منطقه دست به دست یکدیگر دادند تا روزهای ماندگاری را برای هنردوستان استان خلق کنند‌ که مشارکت هنرمندان استان در این جشنواره بی نظیر بود.
“سیدمحمدحسین بلاغی” با تاکید بر جایگاه تبریز به عنوان یک محور تمدنی افزود: نعمت زندگی در تبریز به عنوان یک شهر با تمدن و فرهنگ بزرگ و ماندگار باید قدر دانسته شده و به خوبی از آن مراقبت شود که در این بین، وظیفه هنرمندان بسیار سنگین است.
وی با اشاره به لزوم قدردانی از مسئولین استان اضافه کرد: در این بین، باید از جایگاه معنوی نماینده ولی فقیه در آذربایجان شرقی قدردان بود که حمایت ایشان از هنرمندان عرصه موسیقی اصیل، فراموش نشدنی است.
بلاغی با اشاره به اینکه استاندار جدید آذربایجان شرقی از همان روزهای ابتدایی بر موضوع ترویج و گسترش موسیقی اصیل و مبتنی بر هویت تاکید داشته است اظهار کرد: این اداره کل نیز از هر هنری که در خدمت پیشرفت مردم بوده و با حفظ اصالت به دنبال شاد کردن مردم باشد پشتیبانی می کند.
وی با اشاره بر پیشرفت جریان فرهنگی آذربایجان شرقی تاکید کرد: آمارها نشان می دهد این استان در مخاطبان سینما بیش از ۸۰ درصد رشد، در اجرای صحنه ای موسیقی پس از تهران، استان اول کشور، در عرصه نمایش جزو سه استان برتر کشور و در صدور مجوزهای نشر کتاب با رشد ۱۷ درصدی روبرو هستیم.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی در پایان اظهارات خود یادآور شد: خوشبختانه توانسته ایم به شعار “تقویت هنر به وسیله هسته های مردمی” دست یابیم که در این بین نباید شرط حفظ اصالت و تعالی بخشی را فراموش کنیم.

◾️اجرای آخر

سی و نهمین جشنواره بین المللی موسیقی فجر علاوه‌ بر میزبانی پایتخت، به طور همزمان در ۱۴ استان دیگر با ۳۳۲ اجرای صحنه‌ ای و با حضور دو هزار و ۱۰۹ هنرمند عرصه موسیقی در استانهای آذربایجان شرقی، بوشهر، سمنان، فارس، گلستان، مرکزی، مازندران، خراسان شمالی، کهگیلویه و بویراحمد، خوزستان، کرمانشاه، لرستان، کرمان و هرمزگان برگزار گردید.
در این بین، آذربایجان شرقی با ۵۷ اجرا، بوشهر ۱۲ اجرا، سمنان ۶ اجرا، فارس ۱۳ اجرا، گلستان ۲۳ اجرا، مرکزی ۶۶ اجرا، مازندران ۱۳ اجرا، خراسان شمالی ۳۰ اجرا، کهگیلویه و بویراحمد ۱۵ اجرا، خوزستان ۱۱ اجرا، کرمانشاه ۲۷ اجرا، لرستان ۳۵ اجرا، کرمان ۱۴ اجرا و هرمزگان ۱۰ اجرا را بر روی صحنه‌ برده و پرونده سی و نهمین جشنواره بین المللی موسیقی فجر را مختومه کردند.
نکته جالب توجه سومین جشنواره موسیقی فجر آذربایجان شرقی، حضور و اجرای ۵۷ گروه موسیقی مختلف بود که ۳۷ گروه آنها مربوط به موسیقی عاشیقی و ۲۰ گروه نیز در حوزه موسیقی آذربایجانی، سنتی و پاپ به هنرنمایی پرداختند.
در این اثنا اما، نباید از میزبانی ۱۴ شهرستان آذربایجان شرقی به سادگی گذشت که همانا این جشنواره را رنگین تر کردند و هنردوستان و علاقه مندان عرصه موسیقی در شهرهای تبریز، ورزقان، اهر، بستان آباد، اسکو، میانه، جلفا، بناب، ملکان، مراغه، مرند، کلیبر، عجب شیر و شبستر از اجرای هنرمندان گروه‌های این جشنواره استقبال نمودند.
بدین ترتیب، برگزاری این نوع جشنواره ها بار دیگر نشان داد که حوزه موسیقی همواره مورد اقبال شهروندان آذربایجانی قرار می گیرد و ضرورت دارد تا درباره احداث سالن ها و اماکن هنری در جای جای این استان اقدامات عاجلی انجام پذیرد زیرا در حال حاضر که فشار مشکلات اقتصادی، اَمان مردم را بریده است روح و روان آنها به اجرای قطعات خاطره انگیز و نوستالژی آذربایجان نیاز دارد که در واقع، مکمل سایر نیازهای جامعه است.