رحیم شهرتی فر، تحلیل گر سیاسی در گفت وگو با عصر آزادی مطرح کرد: احزاب فعال و مردمی باید مورد توجه قرار بگیرند

عصر آزادی آنلاین/ مریم خدابخش: انتخابات مجلس شورای اسلامی سال ۹۸ و حذف تعدادی از نامزدهای شرکت کننده از سوی شورای نگهبان منجر به کاهش مشارکت مردمی در انتخابات برگزار شده سال پیش و ایجاد یک فضای نارضایتی در بین مردم و بروز یک انفعال در جامعه شد. به همین دلیل نگرانی هایی درباره میزان مشارکت انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم به وجود آمده است.

رحیم شهرتی فر، تحلیل گر سیاسی در تبیین علل نارضایتی مردم از انتخابات برگزار شده ۹۸ و ارزیابی میزان مشارکت مردم در انتخابات ریاست جمهوری به پرسش های مطرح شده پاسخ می گوید:

* نظرتان درباره اصل انتخابات چیست؟

در مورد مهم ترین مسئله سیاسی پیش روی جامعه ایرانی یعنی برگزاری انتخابات سؤال کردید که در این ارتباط می توان گفت، در این بحث یک مسئله کلی وجود دارد و آن، رجوع به رأی مردم است که در برگزاری انتخابات مبتنی بر نظام های مردم سالار یک روش کاملاً مورد تأیید و مؤثر محسوب می شود. البته بنا به اعتقاد متفکران علم سیاست، شاید دموکراسی بهترین شیوه برای اداره جامعه نباشد. ولی تا این جای کار بهترین تجربه بشر برای اداره جامعه بوده است. در نظام جمهوری اسلامی هم شما به خوبی واقف هستید که موضوع برگزاری انتخابات و اداره امور جامعه با رأی مردم به رسمیت شناخته شده و انتخابات در حد ریاست جمهوری، نمایندگان مجلس خبرگان رهبری و مجلس شورای اسلامی و نهایتاً شوراهای اسلامی شهرها و روستاها، شورای عالی استان، شورای فرا دستی مثل شورای بخش و شهرستان همه نشانگر این هستند که در نظام جمهوری اسلامی هم مسئله انتخابات به رسمیت شناخته شده است.

* میزان مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری پیش رو را چگونه ارزیابی می کنید؟

باید عرض کنم که تا اینجای کار ما یک تجربه بدی از اسفند ۱۳۹۸ و برگزاری انتخابات مجلس شورای اسلامی که با ردّ صلاحیت گسترده نامزدهای انتخاباتی دارای سلایق مختلف توسط شورای نگهبان برگزار شد داریم که برگزاری آن منجر به ایجاد یک فضای نارضایتی در بین مردم شد و یک انفعال برای جامعه پیش آورد. به طوری که ما شاهد برگزاری اولین انتخاباتی شدیم که میزان مشارکت مردم در آن زیر ۵۰ درصد و چیزی حدود ۴۰ درصد واجدین شرایط رأی دهی اعلام گشت. این به منزله این است که در آن دوره، مجلس ما با رأی اقلیت مردم واجد شرایط رأی دادن شکل گرفت. حقیقت این است که اگر همان فضای ۱۳۹۸ بر عرصه انتخابات ۱۴۰۰ حاکم گردد و اجازه حضور به نامزدهای دارای سلایق مختلف و شخصیت های شناخته شده، داده نشود طبیعتاً میزان مشارکت مردم متأثر از فضا خواهد شد و باز هم شاهد مشارکت پایین رأی دهندگان واجد شرایط خواهیم بود. به ویژه؛ در چنین شرایط و دوره ای که به خاطر عدم تحقق وعده های دولت فعلی ، مشکلات معیشتی و وضعیت حاد اقتصادی پیش آمده که مزید بر علت شده اند تا مردم ناراضی گردند و آن شور و شوق لازم برای مشارکت در انتخابات را نداشته باشند. به نظرم این ها از جمله مواردی هستند که می توانند سبب شوند تا میزان مشارکت مردم پایین و منفی باشد.

* برای ارتقای میزان مشارکت مردم در انتخابات چه راهکارهایی را پیشنهاد می کنید؟

به نظرم دولت فعلی باید در مورد ناکامی خود در تحقق وعده هایی که به مردم داده بود به مردم توضیح دهد. توضیحی که بتواند افکار عمومی را قانع سازد. از طرفی برای تحقق فرمایش مقام معظم رهبری که مشارکت بالای مردم در انتخابات را خواستار شدند، باید یک فضای قانونی، رقابتی و آزاد ایجاد شود. طبیعی است که در چنین شرایطی، انتخابات وضعیت متفاوت به خود خواهد گرفت و متفاوت از انتخابات مجلس شورای اسلامی سال ۹۸ خواهد بود. اما بنده به عنوان یک شهروند و به عنوان فردی که در سیستم اجرایی بوده ام و از نزدیک مشکلات برگزاری انتخابات در ایران را دیده ام، می توانم متذکر شوم که یک مسئله اساسی در نظام مردم سالاری ما وجود دارد و آن هم، نبود احزاب قدرتمند، فعال و مؤثر در روند سیاسی کشور است. احزابی که شب انتخابات فعال می شوند و بعد از انتخابات به محاق سکوت و خاموشی می روند واقعاً به درد نمی خورند. اگر ما بخواهیم نظام مردم سالار دینی تأثیر گذار در بهبود شرایط و اداره جامعه خود داشته باشیم حتماً باید به مسئله تحزّب و تشکّل های قانونی توجه کنیم. البته حزب ها و تشکّل های سیاسی مردمی به طوری که رقابت ها داخل این احزاب صورت بگیرند و نخبگان و برجستگان احزاب نیز فرصت شرکت در صحنه های انتخابات را داشته باشند و در این مسیر نیز، مردم ما به برنامه ها رأی بدهند، نه به شخصیت ها و اشخاص. به نظرم این بهترین روش خواهد بود. معتقدم این خلأ موجود در اداره جامعه ما یعنی نبود احزاب فعال، فراگیر و مردمی به شکل اساسی باید مورد توجه قرار بگیرند و برطرف شود.

توضیح: رحیم شهرتی فر، متولد ۱۳۴۰ است و در سال های پیشین، مدیر کل امور اجتماعی و انتخابات استانداری آذربایجان شرقی تا سال ۱۳۷۷، مدیرکل دفتر سیاسی و انتظامی استانداری آذربایجان شرقی تا سال ۱۳۸۱، فرماندار شهرستان میانه تا سال ۱۳۸۵، مدیر مرکز مطالعات پژوهشکده آذربایجان تا سال ۱۳۸۷، معاون اداری و توسعه منابع انسانی و آموزشی گروه تراکتور سازی ایران تا سال ۱۳۸۹، عضو هیئت مدیره شرکت تراکتور سازی کردستان تا ۱۳۸۹، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، فرماندار شهرستان تبریز تا مهر ۱۳۹۶، معاون سیاسی امنیتی و اجتماعی استانداری آذربایجان شرقی تا آذر ۹۷ بوده است و در حال حاضر نیز به عنوان عضو هیئت علمی مؤسسه آموزش عالی نبی اکرم تبریز و مشاور ریاست آن مؤسسه در حال همکاری و فعالیت در این مؤسسه می باشد.